ارزیابی شیمیایی و توان هیدروکربن زایی سازند مبارک در کربنیفر زیرین ( البرز مرکزی و شرقی ایران)

در این پروژه، بررسی و ارزیابی ژئوشیمیایی رسوبات پالئوزوییک از جمله رسوبات کربنیفر (سازند مبارک) در البرز، به عنوان سنگ مادر احتمالی منابع هیدروکربنی مورد نظر بوده است. در مجموع در 55 نمونه زیرسطحی از سازند مبارک از مقاطع مبارک آباد، گدوک، کیاسر، خوش ییلاق و جاجرم، ارزیابی مقدماتی و تکمیلی، جهت برآورد قابلیت سنگ مادر احتمالی و توان هیدروکربن زایی و میزان بلوغ مواد آلی آنجام شد. نتایج حاصل نشان داد که مواد آلی این سازند در یک محیط دریایی و احیایی رسوب کرده است، و از شرایط مناسبی جهت تولید هیدروکربن در بعضی از مقاطع برخوردار است. بخش های بالایی این سازند در مقاطع مبارک آباد و خوش ییلاق و جاجرم حاوی مجموعه ای از مواد آلی است که در محیط های کم عمق دریایی رسوب نموده و کروژن آن معرف سنگ منشأ کربناتی است، مواد آلی بخش های پایین این سازند، نشانگر وجود یک محیط دریایی عمیق، با منشأ دریایی است. از روند تغییرات ماهیت مواد آلی و هم چنین پختگی آن به نظر می رسد که در حرکت در حاشیه البرز به طرف شمال کیفیت هیدروکربنی کاهش یافته (احتمالاً به خاطر قرار داشتن در محیط های کم عمق ساحلی در قسمت های شمالی البرز کنونی) و در مقابل توان هیدروکربن زایی و تولید نفت در قسمت های جنوبی و جنوب شرقی حاشیه البرز، بسیار متحمل است(به نظر می رسد قسمت های عمیق دریایی حوضه در زمان رسوب گذاری بیشتر در حوالی مقطع جاجرم قرار داشته است). در یک نگاه کلی، می توان چنین نتیجه گرفت که سازند مبارک در مقاطع خوش ییلاق از نقطه نظر توان هیدروکربن زایی در مقایسه با مقاطع گدوک، کیاسر و مبارک آباد از وضعیت بهتری برخوردار باشد.