آرسنیک زمین زاد در منابع آب و غلظت آن در نشانگر زیستی ادرار و مو منطقه چلپو (شمال کاشمر)

کیفیت آب آشامیدنی از اهمیت بسیار بالای زیست محیطی برخوردار است. قرارگیری در معرض آبهای آلوده به آرسنیک دهها میلیون نفر از مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده است. در منطقهی مطالعاتی چلپو، واقع در شمال کاشمر، کانیسازی هیدروترمال (آلتراسیون آرژیلیک) با مجموعه کانیهایی از قبیل استیبنیت، کانیهای سولفیدی (رآلگار، اورپیمنت، پیریت) و دیگر کانیها نظیر ژیپس و کوارتز همراه است. نمونهبرداری از منابع آبی شامل چشمه، رودخانه و آب لوله کشی (چاه) روستاهای چلپو، اکبرآباد و کریز انجام شده و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفت. مقادیر بالای ضریب همبستگی پیرسون عنصر آرسنیک با لیتیم، آنتیموان، پتاسیم و سولفات را میتوان در ارتباط با اکسیداسیون سولفیدهای رآلگار (As4S4) و اورپیمنت (As2S3) و برهمکنش سنگ-آب در آلتراسیون نوع آرژیلیک دانست. غلظت آرسنیک در آب آشامیدنی روستای چلپو 29.4μg/l در اکبرآباد 1.1μg/l و در روستای کریز کمتر از 0.022μg/l است. میزان غلظت آرسنیک در نشانگرهای زیستی (Biomarkers) مو و ادرار ساکنین این سه روستا اندازه گیری شد و در روستاهای چلپو و اکبرآباد مقادیر بیشتری را نسبت به روستای کریز نشان داد. با توجه به مقادیر غلظتهای آرسنیک، نشانگر زیستی مو نسبت به ادرار برای بررسیدر معرض قرارگیری مناسبتر تشخیص داده شد.

کلیدواژه ها:

آرسنیک زمینزاد ، منابع آبی ، نشانگر زیستی ، چلپو