تکامل دیاپیرهای نمکی دشتی و دارنگ و ارتباط آنها با چین خوردگی زاگرس (جنوب شرق بوشهر، ایران)

منطقه مورد مطالعه در کمربند ساده چینخورده کوهزاد زاگرس، در قسمت ساحلی ناحیه فارس غربی کمربند و در جنوب شرق شهر بوشهر واقع شده است. ساختارهای تکتونیکی اصلی منطقه شامل دیاپیرهای نمکی از سری هرمز به سن پرکامبرین پایانی-کامبرین آغازین، چینها و گسلهایی است که دگرریختی تکتونیکی منطقه را در طول زمان در خود جای دادهاند و اکنون نیز فعال میباشند. مشاهدات صحرایی و داده- های زیرسطحی نشان میدهد که دیاپیرهای نمکی منطقه (دیاپیر رخنمون یافته دشتی و گنبد نمکی مدفون دارنگ) بسیار قدیمیتر از چینخوردگی نئوژن زاگرس هستند. فروسازشdownbuilding که خود نوعی بارگذاری تفریقی میباشد، امکان رشد و صعود این دیاپیرها را در طول زمان فانروزوئیک فراهم نموده است. وجود این دیاپیرهای نمکی به همراه چینهای جدایشی منطقه که روند منظمی را از نظر تغییرات میزان دگریختی در عرض کمربند نشان نمیدهند، نشانهای از وجود یک سطح جدایش قوی در قاعده پوشش رسوبی است که در داخل تبخیریهای هرمز توسعه یافته است. این امر سبب توزیع (و نه تمرکز) دگرریختی ناحیهای در داخل پوشش رسوبی شده است. مهمتر اینکه دیاپیرهای نمکی از پیش موجود در منطقه به همراه تغییرات ضخامت لایه نمکی هرمز در قاعده پوشش رسوبی نقش بسیار مهمی در شکلگیری چینهای جدایشی و گسل امتدادلغز اصلی منطقه بازی کردهاند زیرا ضعف ساختارهای نمکی به همراه پوشش رسوبی نازکتر بر روی آنها و همچنین تغییرات اصطکاک قاعدهای ناشی از تغییرات ضخامت لایه نمکی هرمز مسیری ترجیحی را برای گسلش در زمان اعمال کوتاهشدگی فراهم مینماید.

کلیدواژه ها:

زاگرس ، تکتونیک نمک ، سری هرمز ، دیاپیر نمکی دشتی ، گنبد نمکی دارنگ