بررسی اثرات مادری، افزایشی و غالبیتژنتیکی هفت لاین برگزیده ذرت متحمل به تنش گرما در خوزستان روش هیمن

به منظور بررسی ترکیب پذیری 28 صفت از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیکی ذرت، هفت لاین برگزیده ذرت که متحمل به تنش گرما بود به همراه 42 ترکیب حاصل از تلاقی دای آلل کامل آن ها، در قالب طرح لاتیس مربع ساده در سال 1388 در منطقه صفیآباد- دزفول مورد ارزیابی قرار گرفتند. سود مندی پایین طرح لاتیس باعث شد تا آزمایش بصورت طرح اسپلیت بلوک تجزیه واریانس شود. تجزیه واریانس مقدماتی ژنوتیپ ها نشان داد که تمامی ژنوتیپ ها دارای اختلافات معنی داری برای کلیه صفات مورد بررسی درسطح 1% هستند. تجزیه آماری، تجزیه گرافیکی و برآورد اجزاء واریانس به روش هیمن ( 1954 ) انجام و بررسی فرضیات دای آلل بر اساس یکنواختی واریانس، کوواریانس و همچنین براساس انحراف شیب خط رگرسیون از یک برای تمام صفات صورت گرفت که نشان داد از بین آن ها، تنها صفات قطر ساقه، طول گل تاجی، روز تا ظهور گل تاجی، روز تا ظهور گل ماده، روز تا گرده افشانی، روز تا پایان گرده افشانی، روز تا رسیدگی، وزن صد دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، دوره زایشی وASI غیرمعنی دار بودند. بدین ترتیبفرضیات هیمن در این صفات صدق می کنند و تجزیه ژنتیکی صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه گرافیکی و رگرسیونWrرویVr نشان داد که صفات قطر ساقه، طول گل تاجی، روز تا گرده افشانی، روز تا رسیدگی، وزن صد دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و دوره زایشی توسط ژن هایی با اثر فوق غالبیت کنترل می شوند. در صورتی که صفات روز تا ظهور گل ماده، روز تا پایان گرده افشانی وASI توسط ژنهایی با اثر غالبیت نسبی کنترل می شوند. بیشترین وراثت پذیری عمومی مربوط به عملکرد دانه بود. همچنین بیشترین وراثت پذیری خصوصی مربوط به صفت شاخص برداشت مشخص شد.

کلیدواژه ها:

ذرت ، دای آلل ، اثرات مادری ، فیزیولوژیک ، غالبیت