دانش بومی و توسعه

دانش بومی که از آن به عنوان گنجینه هر قوم یاد می کنند، در دهه های اخیر به دنبال ظهور آسیب ها و معضلاتدانش رسمی یا دانشگاهی که به گونه ای شتابنده بعد از جنگ جهانی دوم برای جبران خرابی های ناشی از جنگ دراروپا گسترش یافته بود، مورد توجه دانشمندان و کارشناسان قرار گرفته است. انتقادهای رویکردهای پسا ساختاریو پسا استعماری و برآمدن نظریه هایی چون رویکرد امرار معاش روستایی و توسعه روستایی درون زا در مقابلنظریه های مکتب نوسازی بیش از پیش در تئوریزه کردن این دانش و کاربرد آن نقش داشت. تأکید بر ویژگی هایهر منطقه، استفاده از نخبگان سنتی، توجه مسئولین به این دانش و مشارکت افراد هر قوم در فرآیندهای تصمیمسازی و اجرا، استفاده از فناوری های محلی، توجه به راه کارهای درونی و... از نکات مورد اشاره رویکردهای موافقینمی باشد. اما نفوذ و سلطه دانش رسمی بر مجامع علمی و صنعتی باعث شده که هنوز فاصله ی زیادی با کاربردوسیع دانش بومی در عرصه عمل داشته باشیم، تحقیر این دانش توسط دانش آموختگان دانشگاه ها و بی توجهیمسئولین و زمان بر بودن ظهور نتایج استفاده از این دانش و... مواردی می باشد که موانعی بر سر راه این دانشگذاشته است. تذکر این نکته ضروری است که هم دانش رسمی و هم دانش بومی به تنهایی نمی توانند گذرگاهیبرای رهایی از مشکلات پیش آمده باشد، بلکه این دو دانش در صورت ترکیب و تلفیق می توانند مکملی برای بهترزیستن و نگهداری از محیط زیست باشند.