اثر یک دوره برنامه تمرینی اینتروال تناوبی شدید بر عوامل خطرزای قلبی عروقی میزان تری گلیسیرید، کلسترول تام، فشار خون سیستول و دیاستول در مردان چاق

پیشرفت و بهبود رکورد ها، تکنیک ها و تاکتیک های ورزشی در یک صد سال گذشته نشانه گسترش و بسط آگاهی های علمی و دانش محققین و مربیان ورزشی است. یافته های علمی در این زمینه در تنظیم و اجرای برنامه های تمرینی قهرمانان ورزشی نقش مهمی را بر عهده داشته اند. از آن جایی که هر روز رکورد تازه ای در رشته های مختلف ورزشی در مسابقات جهانی و بازیهای المپیک به جا گذاشته می شود، متخصصین فیزیولوژی ورزشی برنامه های متعددی را برای تعیین حداقل و حداکثر محرک های موثر در پیشرفت عملکرد ورزشکاران مورد آزمایش قرار می دهند؛ چرا که علاوه بر عوامل وراثتی، برنامه و روش های تمرینی نیز سهم تعیین کننده ای در عملکرد ورزشی دارند. با این وجود اطلاعات کمی در مورد میزان مطلوب تمرین برای بهترین اجرا وجود دارد .دهقانی پور ۱۳۹۲. توجه به تفاوت های فردی در تعیین برنامه مناسب تمرینی برای ورزشکاران از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا شدت و حجم تمرینی که برای آماده شدن بعضی ورزشکاران ایده آل است ممکن است برای ورزشکاران دیگر ایده آل نباشد و آن ها را دچار بیش تمرینی و یا کم تمرینی کند. بنابراین درک اثر تعاملی این عوامل در تمرینات مختلف نیاز به مطالعه گسترده دارد )حسینی کاخک ۱۳۹۰. تمرینات تناوبی یکی از متداول ترین روش های تمرینی برای بهبود عملکرد استقامتی در فصل قبل از مسابقه می باشد. برای شدت تمرین در این فصل حداقلی وجود دارد که تمریناتی با شدت کم تر از آن با هر حجم تمرینی، اثر مفیدی را به دنبال ندارد اکبر نژاد ۱۳۹۰ . چاقی، یکی از مشکلات عمده سلامتی به شمار می رود که زمینه ساز بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ پرفشار خونی و اضافه وزن به شمار می رود. تحقیقات نشان می دهند که درصد بالایی از افراد جوامع خصوصاً در جوامع پیشرفته به نوعی به بیماری های قلبی عروقی مبتلا هستند و علت اصلی بیشتر از نصف مرگ و میرها می باشند. تشخیص و - درمان زود هنگام عوامل خطر، به ویژه کلسترول بالا، فشار خون بالا، سیگارکشیدن و تغییر رفتار و رژیم غذایی می تواند پیشرفت این بیماری را کند و یا متوقف سازد )حسینی کاخک ۱۳۹۰ رسوب تدریجی چربی می تواند منجر به تنگی سرخرگ های کرونری یا آترواسکلروز شود )دهقانی پور ۱۳۹۲. بنابراین سطح کلسترول و چربی خون بالا از اساسی ترین عوامل تهدید کننده بیماری های قلبی در کنار استعمال دخانیات، فشارخون بالا، سن، جنس، دیابت، وراثت، چاقی، کمبود تحرک، استرس و فشار روانی می باشد اکبر نژاد ۱۳۹۰ . یافته ها آزمون فرضیه اول فرض صفر: اختلاف معناداری در مقادیر تری گلیسیرید سرم افراد پس از ۶ هفته در گروههای تجربی و کنترل وجود ندارد. همانطور که در جدول فوق مشاهده میشود، بین میانگینهای پیشآزمون و پسآزمون تری گلیسیرید در گروه تجربی t=۴.۴۶۲ و p= ۰.۰۸۳ وکنترل t=۳.۸۱۸ و p= ۰.۵۶۰ تفاوت معنی داری وجود ندارد. مطابق جدول فوق اختلاف معنیداری در پسآزمون تری گلیسیرید بین دو گروه کنترل و تجربی وجود ندارد. با توجه به اینکه تفاوت معنیداری در نمرات پیش آزمون تری گلیسیرید بین دو گروه وجود ندارد، بنابراین فرض صفر مبنی بر عدم وجود اختلاف معنیدار در مقادیر تری گلیسیرید بین دو گروه کنترل و تجربی بعد از برنامه تمرینی تأیید میشود. با این وجود، میزان کاهش مقادیر تری گلیسیرید در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. آزمون فرضیه دوم فرض صفر: اختلاف معناداری در مقادیر کلسترول سرم افراد پس از ۶ هفته تمرین تناوبی شدید در گروههای تجربی و کنترل وجود ندارد. همانطور که در جدول فوق مشاهده میشود، بین میانگینهای پیشآزمون و پسآزمون کلسترول در گروه تجربی t= ۲.۳۲۶ و p= ۰.۵۱۲ و کنترل t=۳.۴۷۲و p=۰.۵۱۲ تفاوت معنی داری وجود ندارد. مطابق جدول فوق اختلاف معنیداری در پسآزمون کلسترول بین دو گروه کنترل و تجربی وجود ندارد. با توجه به اینکه تفاوت معنیداری در نمرات پیش آزمون کلسترول بین دو گروه وجود ندارد، بنابراین فرض صفر مبنی بر عدم وجود اختلاف معنیدار در مقادیر کلسترول بین دو گروه کنترل و تجربی بعد از برنامه تمرینی تأیید میشود. با این وجود، میزان کاهش مقادیر کلسترول در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. آزمون فرضیه سوم فرض صفر: اختلاف معناداری در فشار خون سیستول و دیاستول افراد پس از ۶ هفته تمرین تناوبی شدید در گروههای تجربی و کنترل وجود ندارد. همانطور که در جدول فوق مشاهده میشود، بین میانگینهای پیشآزمون و پس آزمون فشار خون دیاستول t=۵.۱۲۳ و p=۰.۶۲۱ و فشار خون سیستول t= ۱.۹۸۲ و P= ۰.۹۵۴ بین دو گروه تجربی و کنترل تفاوت معنی داری وجود ندارد. مطابق جدول ۸-۴ اختلاف معنیداری در پسآزمون فشار خون سیستول و دیاستول بین دو گروه کنترل و تجربی وجود ندارد. با توجه به - اینکه تفاوت معنیداری در نمرات پیش آزمون فشار خون سیستول و دیاستول بین دو گروه وجود ندارد، بنابراین فرض صفر مبنی بر عدم وجود اختلاف معنیدار در مقادیر فشار خون بین دو گروه کنترل و تجربی بعد از برنامه تمرینی تأیید میشود. نتیجه گیری این پژوهش یک مطالعه کاربردی و به صورت نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با ۲ گروه انجام شد. جامعه آماریاین تحقیق دانشجویان چاق شاخص توده بدنی۳۰≤. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان بودند که دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان بودند که ۱۹ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این تحقیق شامل وسایل خون گیری: )پنبه، الکل، سرنگ، لوله آزمایش( و ترازوی دیجیتال و تجهیزات بیوشیمی آزمایشگاهی برای بررسی نمونه های خونی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی که شامل آزمون t مستقل استفاده شده است. نتایج آماری به دست آمده از آزمون های به عمل آمده از افراد و انجام تجزیه و تحلیل های مربوطه در مورد فرضیه اول تحقیق نشان داده است اختلاف معناداری در مقادیر تری گلیسیرید سرم افراد پس از ۶ هفته در گروه های تجربی و کنترل وجود ندارد. این نتیجه با تحقیقات یکتاکار و همکاران ۱۳۹۰ و حسینی کاخک ۱۳۹۰ و دهقانی پور ۱۳۹۲ و مقرنسی ۱۳۹۳ همسو می باشد. با این وجود، میزان کاهش مقادیر تری گلیسیرید در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. تری گلیسیرید، رایج ترین نوع چربی در بدن است که از طریق غذا وارد بدن می شود، علاوه بر این مقداری از آن در بدن نیز ساخته می شود. افزایش وزن و افزایش دور کمر نیز می تواند با افزایش مقادیر تری گلیسیرید همراه باشد. همچنین مقادیر بالای تری گلیسیرید می تواند خطر بروز حمله و سکته قلبی را نسبت به افراد دارای مقادیر طبیعی آن تا ۴ برابر افزایش دهد. در نتایج بدست آمده با وجود کمتر بودن میزان تری گلیسیرید در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل اما اختلاف معنی داری مشاهده نشده که نتیجه می گیریم تمرینات تناوبی شدید روش موثری در کاهش تری گلیسیرید نمی باشد. نتایج آماری به دست آمده از آزمون های به عمل آمده از افراد و انجام تجزیه و تحلیل های مربوطه در مورد فرضیه دوم تحقیق نشان داده است اختلاف معناداری در مقادیر کلسترول سرم افراد پس از ۶ هفته تمرین تناوبی شدید در گروه های تجربی و کنترل وجود ندارد. این نتیجه با تحقیقات اکبر نژاد و همکاران ۱۳۹۰و حسینی کاخک ۱۳۹۰ و اراضی۱۳۹۱ و همسو می باشد. با این وجود، میزان کاهش مقادیر کلسترول در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. بدن از کلسترول برای کمک به ساخت سلول ها و هورمون ها استفاده می کند. افزایش بیش از حد کلسترول در خون باعث ایجاد پلاک و انسداد مسیر رگ ها می شود. افزایش میزان پلاک چربی ها، شانس حمله قلبی و سکته قلبی را بالا می برد. طبق نتایج بدست آمده از افراد و عدم وجود اختلاف معنی دار در نتایج، نتیجه می گیریم کاهش کلسترول با استفاده تمرینات تناوبی شدید میسر نمی باشد. نتایج آماری به دست آمده از آزمون های به عمل آمده از افراد و انجام تجزیه و تحلیل های مربوطه در مورد فرضیه سوم تحقیق نشان داده است اختلاف معناداری در فشار خون سیستول و دیاستول افراد پس از ۶ هفته تمرین تناوبی شدید در گروه های تجربی و کنترل وجود ندارد این نتیجه با تحقیقات اراضی ۱۳۹۱ همسو می باشد. با این وجود، میزان فشار خون سیستول و دیاستول افراد در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. فشار خون شامل دو مقیاس سیستولی و دیاستولی است که وابسته به انقباض )سیستول( یا شل شدن )دیاستول( ماهیچه قلب بین ضربان ها می باشند. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، مشاهده می شود که تمرینات تناوبی شدید نتوانسته است تغییرات قابل توجهی در میزان فشار خون سیستول و دیاستول افراد در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به وجود بیاورد.