مدیریت بحران یا مدیریت موقعیت فاجعه آمیز

مدیران بحران یا مدیریت موقعیت های فاجعه آمیز اصولا به منظور برنامه ریزی و سازماندهی امکانات و محدودیت های جامعه است و به منظور دسترسی به مناسب ترین شرایط مقابل به خطر و با هدف کاهش زیان وارده در حن ممکن برای سلامتی اقتصادی و اجتماعی، در جامعه به وجود می آید و نباید صرفا در جهت امداد و نجات در زمان حادثه خلاصه شود. در مدیریت بحران می توان مراحل چهارگانه شناسایی، ارزیابی، کنترل و تامین خطر را در کنار سایر زمینه های موثر برای یک برنامه ریزی پیشگیرانه از خطر به کار گرفت. یکی از خصوصیات بارز حوادث طبیعی و به خصوص زلزله، زمینه گسترده خسارت همراه با تاثیر زمانی بلند مدت آن است که منجر به یک زیان اقتصادی هنگفت می شود، ارزیابی، مناسب از خططر و تدوین یک نظام پیشگیری جامع می تواند بطور محسوس در طیف خسارتی زیر موجب بهبود در هزینه و مدت شود: 1- هزینه های امداد و نجات 2- هزینه های اسکان سوخت 3- هزینه های بازسازی 4- درآمد از دست رفته در تولید و خدمات 5- دگرگونی در جریان اقتصادی جامعه 6- صدمات جانبی و جراحات جسمی و روانی کشور ایران به علت اینکه در مسیر سلسله جبال آلپ هیمالایا قرار دارد. یکی از مناطق مهم زلزله خیز دنیا محسوب میشود و به همین جهت اکثر شهرهای مهم کشور و بخصوص تهران یعنی مرکز مهم سیاسی و اقتصادی میهن اسلامی در معرض خطر جدی زلزله مخرب و ویرانگر قرار دارد و نیز عدم رعایت مقررات ایمنی در ساخت و سازها این خطرات را به صورت تصاعدی افزایش داده است. کشور ایران، جزء10 کشور حادثه خیز مهم دنیا تلقی می شود. مسلم آن است که پیشگیری قبل از وقوع حادثه امری ضروری و ارزان و مقدم بر امرار و نجات پس از حادثه می باشد. در ایران 153 زلزله ویرانگر رخ داده است که 1/67% کل زلزله های دنیا را شامل می شود. ایران به لحاظ شمار تلفات جانی ناشی از وقوع زلزله در قرن بیستم پس از کشور چین، ژاپن، و ایتالیا رتبه چهارم را دارا می باشد. تجربه نشان داده است که علاوه بر رعایت اصول شهرسازی و ساختمان سازی در مناطق زلزله خیز می توان با رعایت ایمنی، آسیبهای ناشی از وقوع زلزله را تا حد زیادی کاهش داد. اقدامات پیشگیری شامل اتخاذ تمامی تدایر و همکاری بین بخشی است که مانع از بروز حادثه و یا به حداقل رساندن ، عوارض جانبی حادثه می باشد. انجام هماهنگی این امر مهم و حیاتی یعنی پیشگیری و ابلاغ وظائف بین بخشی، طبق قوانین موجود به عهده وزارت کشور می باشد. جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به عنوان موسسه ای امدادی و عام المنفعه که از تجربیات نزدیک به 80 سال فعالیت برخوردار است، در امر قبل از حادثه عمده فعالیت خود را به موضوع آمادگی و آموزش کمکهای اولیه متمرکز نموده است و معتقد است که چنانچه همه مردم به این جمله حادثه خبر نمی کند باور کنند، آماده برای مقابله با حوادث و سوانح می شدند و د رامر آمادگی به رعایت مقررات ایمنی و تذکر به دیگران خود را مکلف می دانند. بر همینن اساس کلیه امکانات خود را برای اموزش همگانی امدادی بسی نموده است و در فرایند بازنگری آموزش های امدادی جمعیت هلال احمر همواره این پرسش مطرح بوده که چگونه می توان با روش ساده و قابل فهم کمکهای اولیه را در جامعه توسعه داد. پاسخ به این سوال ساده نمی باشد چون نتیجه آموزش کمکهای اولیه با سایر آموزشها یک تفاوت عمده و اساسی دارد، که آن سلامتی و حیات انسانها است، لذا در این نوع آموزش ها می بایست روش هایی را به کار گیریم تا مطمئن شویم یادگیری توسط فراگیران به درستی صورت گرفته است. آنچه مسلم است محوریت در سازمان امداد و نجات در زمان وقوع حوادث و بلایا می باشد. اما ساز و کارهایی برای انجام این ماموریت لازم است از جمله فضاها و امکانات آموزشی، تفریحی و فرهنگی برای جلب و جذب جوانان و آشنایی آنها به این جمعیت که مطمئنا نقش اصلی را در انجام این مهم ، امدادگران به عهده دارند، و ما به عنوان مدیر وب رنامه ریز موظفیم امکانات و نیازهای این جوانان را برای یاری رساندن به مصدومین در حوادث تهیه نمائیم. هدف کلی این مقاله تعیین میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز در مقابل با مدیریت بحران در سال 1382 و نیز: 1. تعیین مشخصات فردی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز شامل( سن، جنس، تحصیلات، سابقه همکاری) 2. تعیین میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه کنترل ایمنی و آمادگی در مقابل سوانح و بلایای طبیعی 3. تعیین میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه ارائه امداد اضطراری در مدیریت بحران 4. تعیین میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نوع ارائه خدمات بهداشتی – درمانی در زمان بحران ها 5. تعیین میزان آگاهی امددادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه استفاده از تجهیزات و ملزومات مورد نیاز بحران ها 6. تعیین رابطه بین میزان اگاهی امدادگران با مشخصات فردی انان 7. تعیین رابطه بین میزان آگاهی امدادگران با گذراندن دوره های آموزشی مدیریت بحران سوالاتی که در این رابطه مطرح می شود: 1. مشخصات فردی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز شامل (سن، جنس، تحقیقات، سابقه همکاری) به چه صورت است؟ 2. میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه کنترل جهت ایمنی و آمادگی در مقابله با سوانح و بلایای طبیعی چقدر است؟ 3. میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه ارائه امداد اضطراری در مدیریت بحران چقدر است؟ 4. میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه ارائه خدمات بهداشتی – درمانی در زمان بحران چقدر است؟ 5. میزان آگاهی امدادگران جمعیت هلال احمر شیراز از نحوه استفاده از تجهیزات و ملزومات مورد نیاز در زمان بحران چقدراست؟ فرضیاتی که در این رابطه مطرح می شود از این قرار است: 1. بین میزان آگاهی امدادگران با مشخصات فردی آنان رابطه وجود دارد. 2. بین میزان آگاهی امدادگران با گذراندن دوره های آموزشی مدیریت بحران رابطه وجود دارد. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی – تحلیلی، مبتنی بر کسب اطلاعات ازجمعیت هلال احمر شیراز است. این کار از طریق مقایسه دو گروه (یا بیشتر) بر اساس متغیرهای مورد توجه انتخاب شده با بکارگیری روش های آماری جهت تعیین اینکه آیا این گروه ها واقعا با عنایت به این متغیرها فرق می کنند؟ انجام می گیرد.