بررسی تأثیر کلسیم در افزایش مقاومت به شوری و سرما یونجه یکساله M.polymorpha در مرحله جوانه زنی

وسعت خاکهای شور ایران در حدود 24 میلیون هکتار برآورد شده که معادل %15 اراضی کشور است . شوری در اکثر خاکهای ایران بصورت کلرید سدیم و یا سولفات سدیم است . نمک کل در این خاکها به حدود %3 می رسد . مقاومت عده ای از گیاهان زراعی را به ترتیب افزایش مقاومت به شوری در مرحله جوانه زنی شامل لگومینوزها به استثناء یونجه، ذرت چغندرقند، گندم، یونجه ، چاودار، یولاف و جو است . با بررسی اثر شوری حاصل از Nacl بر روی جوانه زنی و گیاهچه های یونجه اعلام نمودند که با افزایش شوری درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، ساقه چه و وزن خشک گیاهچه ها کاهش معنی داری یافته است و این کاهش در ارقام متحمل به مراتب کمتر از ارقام حساس بوده ولی نسبت ریشه چه به ساقه چه در ارقام متحمل افزایش نشان می دهد . کاهش دما موجب تغییر غلظت یا فعالیت آنزیمهای تنظیم کننده فرآیندهای بیوشیمیایی درون سلول می شود . کاهش فعالیت آنزیمهای غشاء سلولی سبب اختلال در انتقال یونها و مواد می شود . تغییر فعالیت آنزیمهای درون سلول ( کاهش یا افزایش ) منجر به تولید ترکیبات مختلفی می شود . بعضی از این ترکیبات سمی هستند اما بعضی مفید و موثر در مقاومت به سرما هستند . وجود یون کلسیم در فضای بین سلولی در ترکیبات پکتینی سبب استحکام بافت نیز می شود . تاثیر کلسیم بر استحکام غشاء درونی آن طی آزمایشهای متعددی مشاهده است . استحکام غشاء اثر مستقیمی روی خاصیت نیمه تراوایی غشاء دارد و به همین دلیل کمبود کلسیم دراطراف سلول ( در اثر عدم انتقال یا عدم جذب ) موجب از بین رفتن خاصیت نیمه تراوابی و تراوش مواد درون سلولی به خارج و نفوذ مواد مضر به داخل سلول و نهایتا " منجر به مرگ سلول می گردد . لذا وجود غلظت 1 تا 5 میلی مول این یون در اطرف سلول برای حفظ غشاء سلول ضروری شناخته شده است . تنشهای محیطی مانند کمبود آب ، شوری، سمیت آلومنیوم و PH پائین که جذب و انتقال کلسیم را مختل می کنند . سبب کاهش غلظت برون سلولی این یون و ازبین رفتن استحکام غشاء سلول و در نتیجه در این شرایط تراوش مواد درون سلولی مانند پتاسیم مشاهده می شود . به همین دلیل گزارشهایی وجود دارد که در شرایط تنش یون کلسیم از خروج پتاسیم جلوگیری می کند و سبب مقاومت سلول می گردد . در شرایط سرما مقداری کلسیم از غشاء سلولی جدا می شود . یون کلسیم در شرایط سرما می تواند نقش مهمی در حفاظت غشاء سلولی ایفاء کند .