اثر اقدامات حفاظتی بر برخی از شاخصهای کیفیت خاک

مدیریت گذشته اراضی کشاورزی به واسطه افزایش جمعیت، بر توانایی خاک برای حفظ تعادل ماده و انرژی فشار وارد آوردهاست . جنگلتراشی، چرای بیش ازحد، تبدیل مراتع و جنگلها به اراضی دیم و سیستمهای نامناسب خاکورزی منجر به تخریب شدید خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی منابع خاکی در ایران ( حاجعباسی و همکاران، (1997 و دیگر نقاط جهان شده است ( دوران، ).1998 استفاده مناسب از تکنولوژی تولیدات زراعی و سیستم - های مدیریتی مربوطه، می تواند باعث بهبود و یا حفظ کیفیت خاک شود و از طرفی کشت و کار غیراصولی منجر به تخریب خاک از طریق فرسایش، اتلاف مواد آلی، تراکم خاک و تجمع املاح و عناصر مضر میشود . بنابراین یکی از مهمترین فاکتورها در توسعه مدیریت پایدار اراضی، ارزیابی کیفیت خاک میباشد . ارزیابی کیفیت خاک از طریق ارزیابی شاخصهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک صورت میپذیرد . به عنوان مثال استروگل و اسمالینگ (1990) تخلیه عناصر غذایی در 38 کشور آفریقایی را مورد بررسی قرار داده و متوجه شدند که متوسط تخلیه عناصر غذایی ازت، فسفر و پتاسیم توسط فرسایش به ترتیب 10 ، 4 و 10 کیلوگرم در هکتار در سال میباشد . وندنبوش و همکاران، (1998) اتلاف عناصر غذایی توسط فرسایش را در حدود 28 کیلوگرم ازت، 10 کیلوگرم فسفر و 33 کیلوگرم پتاسیم در هکتار در سال در خاکهای کنیا گزارش کردند . هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش اقدامات حفاظتی به کار رفته در ایستگاه تحقیقاتی آب و خاک دانشگاه تهران در کنترل فرسایش و تخلیه عناصر غذایی میباشد . اقدامات حفاظتی صورتگرفته در این منطقه در طی سی سال گذشته عبارت است از احداث تراسهای آبراههای، شخم بر روی خطوط تراز، شخم عمود بر شیب و کنترل چرای دام میباشد . بدین منظور آزمایشی با 4 تیمار و 3 تکرار صورت گرفت . فسفر قابل جذب، ازت کل، ماده آلی خاک و مقدار فرسایش اندازهگیری و نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت