تأثیر خاکورزی، بقایای گیاهی کلزا و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت دوم پنبه

کشت دو محصول مختلف در طول یک سال، یکی از سیستمهای نوین کشاورزی برای افزایش بهره وری از زمین است . زراعت کلزا - پنبه یکی از موارد بارز این نوع کشت می باشد که در آن کلزا در پاییز کشت شده و در بهار سال بعد پس از برداشت کلزا، پنبه کشت می شود . بدلیل بازده اقتصادی مناسب، سطح این نوع کشت در جهان در حال افزایش است ] Buntin و همکاران؛ [.2002 در این سیستم، مدیریت بقایای گیاهی کلزا اهمیت زیادی برای محصول دوم دارد . با اینکه بقایای گیاهی منشاء اصلی مواد آلی خاک بوده و تاًثیر مثبت آن در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک به اثبات رسیده است ] Galantini و همکاران؛ [1992 ، و حتی در بعضی آزمایشات برگرداندن این بقایا به خاک با کاهش مصرف کودهای شیمیایی نیز همراه بوده است ] Sidhu و Beri ؛ [1989 ، اما این تأثیرات معمولاً یا در یک دوره زمانی چند ساله بروز یافته و یا در سیستم تک کشتی قابل انتظار است . در واقع، در کشت کلزا ـ پنبه، بدلیل اینکه کاه و کلش کلزا C/N بالایی دارد، می تواند گیاه دوم را با کمبود نیتروژن مواجه کند، زیرا میکروارگانیزمهای خاک برای تجزیه این بقایا نیاز به نیتروژن دارند که معمولاً از خاک تأمین می شود . در کشت کلزا ـ پنبه، اگر این نیتروژن در توصیه کودی زراعت دوم منظور نشده باشد، ممکن است که پنبه با کمبود نیتروژن مواجه شود . [1997]Yadav کیلوگرم در 20 گزارش کرده است که همراه با برگرداندن بقایای کاه و کلش گندم به خاک، مصرف هکتار کود نیتروژن مازاد بر توصیه کودی، محصول کشت دوم برنج را بطور معنی داری افزایش داده است . امروزه بعلت استفاده از روشهای کم خاکورزی که بدون کاهش محصول، هزینه کشت نیز کاهش می یابد، لازم است که این روشها در هر نوع سیستم کشت آزمایش شود . بر اساس گزارش [1986]Ike ، خاکورزی زمین فقط با دیسک و یا شخم همراه با دیسک، تأثیر متفاوتی بر عملکرد پنبه آن ندارد . در آزمایش [2000]El-Awad نیز تفاوت معنی داری در عملکرد پنبه با خاکورزی سطحی و یا عمیق در بهار بدست نیامده است .