اثرات فاکتورهای خاکسازی بر تکامل رسوبات آبرفتی رودخانه های مهم استان خوزستان

هدف از این مطالعه، بررسی تکوین و تکامل خاک های آبرفتی استان خوزستان در ارتباط با افق های مشخصه است. بدینمنظور بر اساس نقشه های توپوگرافی، عکسهای هوایی و بازدید صحرایی از منطقه، خاکفردهایی در امتداد رودخانه های کرخه،زهره و کارون انتخاب و حفر شدند. پروفیل ها تشریح شده و شاخص های مختلف فیزیکوشیمیایی اندازه گیری شدند. مطالعاتنشان داد که رسوبات بخش های جنوبی رودخانه کرخه با سطح بالای آب زیرزمینی و ارتفاع کم و به واسطه دما و تبخیر زیاد،دارای افق سالیک (راسته اریدی سول) هستند اما در بخش های شمالی منطقه با احداث زهکش و آبیاری متوالی در بخشی ازسال، شوری کاهش و کشت و کار انجام شده است به طوری که افق کمبیک در اثر گلی شدید (راسته اینسپتی سول) پدید آمدهاست. تجمع املاح و گچ در آبرفت ها و فلات های رودخانه زهره کمتر از کرخه بود. عمده تکامل خاک های رودخانه زهره منجربه تشکیل اریدی سول ها در اثر تشکیل افق های سالیک و جیبسیک می باشد. افق های سالیک، کمبیک، گاها جیبسیک واحیایی افق های غالب رسوبات شرقی و غربی رودخانه کارون است اما در بخشی از رسوبات رودخانه کارون، به واسطه زهکشیطبیعی رودخانه و کشت و کار مداوم در اعصار گذشته، شاهد تشکیل افق کلسیک (اینسپتی سول) نیز هستیم.

کلیدواژه ها:

آبرفت ، تکامل خاک ، توپوگرافی ، خوزستان ، مواد مادری