بررسی ویژگی های ماکرولینگوییستیک زبان در افراد سالمند

سابقه و هدف: سالمندی اغلب با تغییراتی در عملکرد شناختی توصیف می شود که این تغییرات بر روی توانمندی های زبانی تاثیر می گذارد.درواقع زبان، نظام شناختی پیچیده و پویا در طول دو بعد مهم پردازشی است: بعد درون گفته ای یا میکرولینگوییستیککه مسیول عملکردهای درون جمله ای است و بعد بین گفته ای یا ماکرولینگوییستیک که مسیول عملکردهای بین جمله ای است. بعد میکرولینگوییستیک، الگوهای واجی یا نویسه ای را به صورت زنجیره های تکواژی و کلمات (پردازش واژگانی) سازمان دهی می کند و بافت نحوی ای که هر کلمه برای ایجاد جملات خوش ساخت نیاز دارد (پردازش نحوی) را تعیین می نماید. بعد ماکرولینگوییستیک، معنای کلمه یا جمله را که ازلحاظ بافتی مناسب است، تعیین می کند و جملات و گفته ها را به وسیله ابزارهای انسجام و پیوستگی به منظور فرمولهکردن موضوع اصلی گفتار به هم مرتبط می سازد و مشخصه های ادراکی و زبانی را یکپارچه می نماید. به دلیل اهمیت زبان در طول زندگی انسان برای برقراری تعاملات اجتماعی و از آن جا که آسیب شناسان گفتار و زبان در حفظ و ارتقای ارتباط در افراد سالمند نقش مهمی دارند و با آگاهی از ویژگی های گفتمان در سالمندی می توانند به بهبودمشکلات گفتاری در سالمندی کمک نمایند، مطالعه زبان در سطح ماکرولینگوییستیک در سالمندان امری ضروری به نظر می رسد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی است. در این مطالعه، گفتمان روایتی 91 فرد بزرگسال در دامنه سنی 19 تا 75 سال که به چهار گروه سنی تقسیم شده بودند، مورد بررسی قرارگرفت. افرادی وارد مطالعه می شدند که فارسی زبان و تک زبانه باشند، سواد خواندن و نوشتن داشتهباشند و اختلال واضح شناختی نداشته باشند.بر طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، افراد بالای 60 سال سالمند در نظر گرفته شدند. ابتدا هر فرد فرم رضایتنامه شرکت در پژوهش و فرم اطلاعات فردی را پر کرد. سپس ارزیابی شناختی به منظور غربالگری شناختی با استفاده از آزمون غربالگری MMSE و در نهایت، ارزیابی متغیرهای ماکرولینگوییستیک زبان با استفاده از آزمایه ارزیابی گفتمان روایتی انجام شد. به منظوربررسی نرمال بودن داده ها ازآزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده گردید و با توجه به نرمال بودن یا نبودن توزیع داده ها، برای مقایسه متغیرها در گروه های مختلف سنی از آزمون ANOVA و یا آزمون Kruskal-Wallis استفاده شد. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS(version16) انجام گردید. یافته ها: از دو متغیر مورد بررسی، متغیر پیوستگی بین گروه سالمند و هر یک از سه گروه دیگر تفاوت معنادار آماری وجود داشت اما در مورد متغیر انسجام تنها بین گروه سالمند و گروه سنی 24 - 19 سالتفاوت معنادار آماری وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که توانایی های مربوط به کلان ساختار زبان خصوصا متغیر پیوستگی تحت تاثیر سالمندی قرار می گیرند. بنابراین نیاز است تا از طرفی آسیب شناسان گفتار و زباناز دریچه جدیدی به نام ارزیابی های ماکرولینگوییستیک نیز به اختلالات زبانی نگاه کنند و ازطرف دیگر نیازهای زبانی افراد سالمند را هم در برنامه های بالینی خود جای دهند.

کلیدواژه ها:

سالمندی ، زبان ، پیوستگی ، انسجام