تاثیر هوش در انتساب مسیولیت کیفری

مسیولیت کیفری یکی از بخش های اساسی و مهم قانون مجازات است. با شناسایی مسیولیت کیفری، اشخاص به مجازات های قانونی در قانون مجازات اسلامی محکوم می شوند. مسیولیت کیفری دارای شرایطی مانند بلوغ، عقل و اختیار است و در صورت وجود همه این شرایط اشخاص مسیول شناخته می شود. یکی از موارد مهم در مسیولیت کیفری قانون مجازات، سن قانونی برای اعمال و تعیین مجازات کیفری است. قانونگذار در بخش عمومی قانون مجازات اسلامی رودیکرد های متفاوتی بیان داشته است در برخی موارد حداقل سن کیفری را 9 سال قرار داد است و در برخی مواد دیگر سن کیفری را 18 سال قرارداد است. انچه که هدف نگارنده در این مقاله است بررسی سن در مسیولیت کیفری با رویکرد روانشناسی است. آنچه که قانونگذار به عنوان سن در خصوص مسیولیت کیفری ملاک قرار داده است، سن تقویمی یا همان سن براساس شناسنامه است ولی آیا این سن می تواند مبنای مناسبی برای تیعین سن مسیولیت کیفری باشد در علم روانشناسی امروز از سن عقلی به عنوان ابزاری برای میزان آگاهی فرد از امور استفاده می شود و بهترین روش در تشخیص میزان اگاهی فرد از امور محیطی است. نگارنده در این مقاله سعی استفاده از سن عقلی در امور کیفری و مقایسه سن عقلی و سن تقویمی که ملاک قانونگذار است می باشد. انچه که می توان گفت سن عقلی بسیار کارامد تر از سن تقویمی است و از طرفی در سن تقویمی اختلاف نظراتی وجود دارد ولی سن عقلی دیگر اختلافات حقوقی رنگ خود را از دس می دهد به علت این که سن عقلی براساس و روش های خاص و قابل قبولی به دست می آید که جنبه شک و احتمالا در آن معنی ندارد. البته قانونگذار به نظر می رسد به سن عقلی در ماده 147 قانون مجازت توجه داشته اگرچه به طور رسمی آن را قبول ننموده است ولی گام موثری در ملاک قراردادن سنی عقلی برداشت است

کلیدواژه ها:

سن ، مسیولیت ، کیفری ، سن تقویمی ، عقل ، هوش ، بلوغ