سلولهای بنیادی و کاربرد آنها در تولید مثل

امروزه همراه با پیشرفت علم پزشکی روشهای بسیار مختلف و نوینی در مسائل مربوط به تولیدمثل ( اعم از انسانی و حیوانی ) کشف و ابداع شده که هر یک به فراخور خصوصیات خود کاربردهای گسترده ای در حل مسا ئل تولید مثلی دارند روشهایی مثل استفاده از " آی وی اف / آی وی ام " ، تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم، انجماد سلولهای جنینی، تولیدآزمایشگاهی جنین و ذخیره آن در سرما ،استفاده از سلولهای بنیادی و ... ،همگی از جمله روشهای نوینی هستند که امروزه تقریباً به طور گسترده در سرتاسر دنیا در خدمت حل مشکلات باروری هستند و روشهای " زیست فناوری تولیدمثلی " نامیده می شوند . در این میان از جمله جدیدترین مباحثی که در مورد زیست فناوری تولید مثلی مطرح است استفاده از سلولهای بنیادی اعم از " جنینی و بالغ " در تهیه سلولهای جنسی و استفاده از آنها در تولید جنین است . سلولهای بنیادی در کل به آن دسته از سلولهای بدن اطلاق میشود که هنوز تمایز نیافته و برای کار ویژه ای تجهیز نشده اند . این سلولها دارای قدرت خود تکثیری بوده و قابلیت تمایز و تبدیل به انواع دیگر سلولهای بدن را دارند . از همین خاصیت این سلولها امروزه جهت ترمیم بافتهای آسیب دیده استفاده می شود . سلولهای بنیادی با توجه به منشا آنها به دو دسته تقسیم میشوند : -1 سلولهای بنیادی " جنینی " که در مراحل اولیه تشکیل جنین از آن گرفته میشود -2 سلولهای بنیادی " بالغ " ، که پس از تولد فرد از آن گرفته می شود که یکی از بهترین منابع آن مغز استخوان است . در این میان خود سلولهای بنیادی بالغ به چند دسته تقسیم می شوند که شامل " سلولهای بنیادی بالغ متعهد بافتی " و " سلولهای بنیادی بالغ غیر متعهد بافتی " است که ممکن است در بافتهای مختلف بدن دیده شوند . سلولهای گروه اول توانایی کمتری برای تمایز به انواع مختلف سلولهای بدن دارند زیرا به بافتی که در آن مستقرند متعهد بوده و مسیول بازسازی و ترمیم آن بافت خاص می باشند. از جمله این سلولهای بنیادی می توان به سلولهای بنیادی اسپرم ساز یا همان اسپرماتوگونی آی تمایز نیافته و یا سلولهای بنیادی عضلانی اشاره کرد . گروه دوم شامل سلولهایی هستند که با آنکه در بافت خاصی مستقر هستند ولی فقط به آن بافت متعهد نبوده و می توانند به بافتهای دیگر نیز تبدیل شوند . از جمله این سلولها می توان به سلولهای بنیادی مزا نشیمی مغز استوان اشاره کرد . در سالهای اخیر تلاشهای گسترده ای جهت تبدیل سلولهای بنیادی به سلولهای جنسی بارور در شرایط آزمایشگاهی یا شناسایی رده های مختلف سلولهای بنیادی جنسی و کاشت و پیوند آنها از یک حیوان یا انسان به حیوان یا انسان دیگر انجام شده و گزارشات امیدوارکننده ای از موفقیت های بدست آمده نیز وجود دارد . در این مقاله انواع سلولهای بنیادی معرفی شده و کاربردها و توانایی های هر یک از آنها در بهبود اختلالات جسمی به خصوص ناباروریها بررسی می شود .