اثرات عوامل پیش آزمایشگاهی موثر بر نتایج کلینیکال پاتولوژی در دامپزشکی

تفسیر هر نتیجه ای از آنالیزهای به دست آمده مبتنی بر تخمین آن دسته از عوامل ایجاد کننده نوسان در نتیجه آزمایش است که می توانند بر روی نتایج اثر گذاشته، مشخص کننده این موضوع باشد که آیا فرضیه های قبل از انجام آزمایش تایید می گردد یا خیر.فاکتورهای ایجاد کننده نوسان در نتایج آزمایشگاهی را میتوان به دسته تقسیم کرد: (1 عوامل ایجاد کننده نوسان که مربوط به آنالیز می شوند که خود به سه گروه پیش آزمایشگاهی (Preinstrumental)، آزمایشگاهی((Instrumental پس آزمایشگاهی((Postinstrumental تقسیم می شوند، (2 عوامل بیولوژیک نظیر گونه، نژاد، جنس، سن و..... عوامل پیش آزمایشگاهی شامل همه مواردی می گردد که نمونه را تا قبل از انجام آزمایش تحت تاثیر قرار می دهند که خود به دو دسته فاکتورهای مربوط به حیوان مورد آزمایش فاکتورهای ناشی از تکنیک جمع آوری مدیریت نمونه از زمان نمونه گیری تا انجام آزمایش تقسیم می شود. مرحله پیش آزمایشگاهی یکی ازطولانی ترین مراحل در فرایند آنالیز می باشد که بر طبق مطالعات پزشکی حدود 2/3خطاهادر این مرحله رخ می دهد. متغیرهای وابسته به نمونه شامل: نوع نمونه مورد آزمایش متناسب با آزمایش مورد نظر (پلاسما، سرم یا خون کامل)، انتخاب ضد انعقاد متناسب با نوع آزمایش استفاده از حجم صحیح آن، انتخاب لوله آزمایش مناسب همگن ساختن مناسب نمونه های دفریز شده. متغیرهای وابسته به تکنیک های نمونه گیری شامل: محل اخذ نمونه، اثرات استفاده از تورنیکت باز شدن به هنگام آن، کیفیت خون اخذ شده. عوامل وابسته به نگهداری مدیریت نمونه شامل: ارزیابی پایداری فاکتورهای مورد آزمایش با گذشت زمان، اثرات سانتریفیوژ، آماده سازی نمونه قبل از آزمایش در صورت نیاز، ارزیابی نمونه جهت بررسی وجود کدورت، تغییر رنگ تشکیل لخته های کوچک بالاخره انجام آزمایش های مورد درخواست در اسرع وقت. در نهایت متغیرهای وابسته به حیوان شامل: تاثیر ناشتا بودن حیوان، اثر استرس، چرخه های بیولوژیکی، تاثیرات مربوط به محیط محل نگهداری حیوان اثرات داروها مواد بیهوشی. در یک جمع بندی کلی میتوان اشاره کرد که متغیر های موثر بر نتایج آزمایش چنان زیاد می باشند که فهرست کردن تمامی آنها کار مشکلی است اما نکته مهم آگاهی داشتن از آنها در نظر گرفتن تداخلاتی است که در نتایج آزمایشگاهی ایجاد می کنند. فراهم کردن شرایط استاندارد کردن در کلینیک های دامپزشکی به سادگی میسر نمی باشد ولی استفاده از روشهای بهینه میتواند به کاهش تغییراتی که عوامل یاد شده در نتایج آزمایشگاهی ایجاد می کنند، کمک کند تا تفسیر نتایج آزمایشگاهی با کارآمدی بیشتری صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

عوامل پیش آزمایشگاهی ، کلینیکال پاتولوژی ، تفسیر نتایج آزمایشگاهی