بررسی عوامل زمانی و مکانی موثر در وقوع پدیده گردوغبار (مطالعه موردی: استان خوزستان)

کمربند بیابانی سیاره زمین اصلی ترین منبع تولید طوفان های گردوغبار به شمار می رود. گردوغبار یکی از پدیده های مخرب و رایجدر مناطق خشک جهان و ایران می باشد که دوره های خشکسالی طولانی و دخالت های غیر اصولی در طبیعت می تواند احتمالبروز این پدیده را تشدید نماید. یکی از ابزارهای مهم به منظور برنامه ریزی در راستای حل این بحران، شناخت کاملی از رخدادزمانی و مکانی طوفان های گردوغبار می باشد. به همین دلیل پژوهش حاضر وقوع زمانی و مکانی این پدیده را در نیمه غربی وبه ویژه استان خوزستان به عنوان خواستگاه و کانون اصلی این طوفان ها در ایران، مورد مطالعه قرار داد. بررسی ها نشان داد ماه هایگرم سال (تیر و مرداد)، شدیدترین زمان رخداد این پدیده محسوب شده و بازه زمانی شش ماهه از فروردین تا شهریور زمانشروع و اوج تدریجی روزهای گردوغباری میباشد. همچنین فصل بهار در منطقه غرب و فصل تابستان در جنوب غرب بیشترینرخدادها را دارند. در این راستا تعیین حقابه تالاب های مهم منطقه، از جمله هورالعظیم و هویزه، کنترل فرسایش از طریق کاهشسرعت باد در سطح زمین، کنترل عوامل موثر بر خصوصیات خاک مثل حفظ رطوبت و شخم، استفاده از روشهای بیولوژیک،حفاظت و مراقبت از عرصه های در حال احیاء و احیاء شده، شناسایی کانون های داخلی و مهار آنها با روشهای علمی و سازگاربا محیط زیست همچون کشت گونه های درختی مقاوم و سازگار با اقلیم منطقه به عنوان دیوار سبز و به صورت کلی نگاه فراملی وبین المللی برای حل این معضل می تواند کارگشا باشد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، خوزستان ، ریزگرد ، فاکتورهای زمانی و مکانی