تسامح و مدارای دینی در دوره ی ساسانیان (شاپور اول، مانی)

تاریخ پرفراز و نشیب و تاثیرگذار دوره ساسانی لبریز از وقایعی است که در دوران وقوع خود پس از حدوث خود بر جهان و بشریت تاثیر بسزایی داشته اند دوران خاصی بوجود آورده اند. ظهور ادیان و نگرش های جدید دینی و مذهبی از جمله این اتفاقات می باشد ادیانی که هرچند بواسطه ی ایدیولوژی و تضاد با مذاهب جامع توانسته اند، در ان دوران گسترش یافته و ضمن یافتن پیروان زیاد در طول تاریخ جاری شده و بر قرون پس از خود تاثیر بگذارند، با موشکافی در زمینه ی وقوع این ادیان می توان ردپایی از تسامح و مدارای حکومت، سلسله و شخصیت خاصی نیز پیدا کرد. ویژگی شاخص این ادیان (مانویت) ظهور و گسترش در محیطی است که خود به شدت در تصرف آیینی خاص (زرتشتی) است. با این وجود نه تنها در بین توده که در ارکان حکومت (ساسانی) جایگاه ویژه ای یافتند. سوال اصلی این است که مانویت چگونه توانست در دوران شاپور اول و با وجود دین زرتشتی رشد و نمو و گسترش یابد سولات دیگری که می توان مطرح کرد این است که: دوران شاپور اول چه ویژگی های داشت دین زرتشتی چگونه توانست اجازه ظهور و گسترش آیین مانی را بدهد ویژگی اجتماعی این دوران و پذیرش مردم چه کمکی به گسترش و حفظ این دین نمود مقوله ی تسامح و مدارای دینی در دوره ساسانیان از نظر هدف جزء تحقیاقت نظری و به لحاظ ماهیت و روش کار جزء تحقیقات تاریخی است که به شیوه توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده است. در بررسی چگونگی انتشار دین مانوی و تسامح و مدارای حکومت شاپور اول و پذیرش مردم این زمان خاص، به مقوله ای از جمله ویژگی های جامعه ساسانی در دوران شاپور اول، شخصیت شاپور اول و مانی، چگونگی حضور و ظهور و ایدیولوژی دین مانی و اشتراکات آن با ادیان آسمانی و زرتشتی و نشر جهانی مانویت و امتداد در طول زمان، مباحثی هستند که در این نوشتار به ان پرداخته ایم. می توان در ادامه این سلسله مباحث مربوط به این حوزه در دوره هخامنشیان و پارتیان و سلوکیان نیز پرداخت.

کلیدواژه ها:

تسامح و مدارا ، مانویت ، شاپور اول ، ساسانیان ، دین زرتشت