آموزش از طریق همسالان: راهی جهت ارتقای رفتار حمل صحیح کوله پشتی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه

مقدمه: کوله‎پشتی، بعنوان رایج‎ترین راه حمل وسایل به مدرسه اگر بصورت نادرست حمل گردد می‎تواند منجر به آسیب‎های اسکلتی-عضلانی در دانش‎آموزان گردد. آموزش سلامت از طریق همسالان می‎تواند نقش بسزایی در ارتقای رفتار حمل صحیح کوله پشتی داشته باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی اثربخشی آموزش همسالان بر نحوه حمل کوله‎پشتی در دانش‎آموزان دختر دوره اول متوسطه است.مواد و روش‎ها: این کارآزمایی تصادفی شاهددار (97-96) بر روی 92 دانش‎آموز دختر دوره اول متوسطه (شامل 46 نفر در هر گروه آزمون و کنترل) درشهرستان بابلسر با استفاده از نمونه‎گیری تصادفی خوشه‎ای اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه‎ محقق ساخته روا و پایای مشخصات جمعیت‎شناختی و زمینه‎ای، آگاهی، نگرش و رفتار در زمینه حمل کوله‎پشتی بود. برنامه آموزشی در سه جلسه (180 دقیقه) توسط همسالان آموزش‎دیده با بهره گیری از روش سخنرانی برنامه‎ریزی شده، بحث گروهی، نمایش عملی، ایفای نقش و مواد آموزشی مانند پوستر، پمفلت و جزوه آموزشی برگزار گردید. داده‎ها توسط نرم‎افزار SPSS21 در قبل و شش ماه پس از مداخله تجزیه و تحلیل شدند (P<0.05). کد اخلاق و رضایت آگاهانه کسب شد. یافته‎ها: در گروه آزمون، میانگین (انحراف معیار) آگاهی (2.5±.28)، نگرش (3.9±.56) و رفتار(1.9±.36) قبل از اجرای مداخله تفاوت معناداری با نمرات این سه متغیر (2.5 ±.29، 3.9 ±.45 و 1.9 ±.35) در گروه کنترل نشان نداد (P> 0.05). پس از آموزش این امتیازات در گروه مداخله با تفاوت معنادار بترتیب به 2.7±.21 ، 4.2±0.5 و 2.1±.31 ارتقا یافت (P<0.001) در صورتی که در گروه کنترل این اختلاف مشاهده نشد (P> 0.05). بحث و نتیجه‎گیری: آموزش بواسطه همسالان نقش موثری در ارتقای دانش، نگرش و رفتار حمل کوله‎پشتی در دانش‎آموزان دختر دوره متوسطه داشت و لازم است این امر در طراحی و اجرای برنامه‎های آموزشی برای این گروه هدف مهم و آسیب پذیر مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

حمل کوله‎پشتی ، دانش آموز ، آموزش همسالان ، اختلال اسکلتی-عضلانی