تحلیل روند بارش و دمای سالانه ایران در دوره 1396-1337 (2017-1958 میلادی)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 549

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

TORSHIZ01_103

تاریخ نمایه سازی: 1 مرداد 1398

چکیده مقاله:

در این مطالعه، روند دما و بارش ایران، ابتدا با استفاده از داده های 27 ایستگاه همدیدی طی دوره 60 ساله (2017-1958) میلادی بررسی شدند. داده ها کنترل کیفی شدند و ناهمگنی های غیر اقلیمی آنها مرتفع شد. میانگین ایستگاهی و تیسن بارش ایران برای هر سال محاسبه شد. معنی داری روند فراسنج های اقلیمی با استفاده از آزمون های ناپارامتری من کندال و تخمین گر شیب سن و آزمون پارامتری رگرسیون در سطح معنی داری 5 درصد بررسی شد و شیب روند با استفاده از روش حداقل مربعات محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در سری زمانی بارش 60 ساله روند کاهشی معنی داری در سطوح اطمینان 99% و 95 % وجود ندارد. علیرغم عدم وجود روند در میانگین بارش، نتایج نشان داد که به طور متوسط بارش ایران در دوره 60 ساله منتهی به سال 2017، با 6/4 – نرخ (2/2، 6/11-)کاهش می یابد و در 30 سال منتهی به 2017 میلادی میانگین بارش کشوربا نرخ 20- (1/4- تا 2/37-)میلیمتر بر دهه کاهش می یابد که این روند کاهشی در سطح اطمینان 95% معنی دار می باشد. این موضوع نشان می دهد که سرعت کاهش بارش در 30 سال آخر حدودا 4 برابر بیشتر از سرعت کاهش بارش در 60 سال گذشته است که نشان از تشدید گرمایش جهانی در 30 سال اخیر است. با توجه به عدم توزیع یکنواخت ایستگاهها در کشور و این که بارش هر ایستگاه در واقع نماینده بارش یک نقطه بود، لذا این تعداد ایستگاه نمی تواند میانگین واقعی بارش کشور را نشان دهد ، از این رو پژوهش برای 115 ایستگاه سینوپتیک طی دوره زمانی 2017-1988 نیز انجام شد وتحلیل های آماری انجام شده روی میانگین بارش ایران به روش تیسن اعمال شد. نتایج نشان داد که در سری زمانی میانگین بارش ایران به روش تیسن نیز یک تغییر با حاکمیت روند منفی ( کاهش معنی دار) در سال 2008 مشاهده می شود. آماره های آزمون سن در سطوح اطمینان مورد بررسی نشان دادندکه به طور متوسط بارش کشور در هر سال طی دوره فوق در حدود 89/1- میلیمتر کاهش داشته است. ضمن اینکه کمینه و بیشینه کاهش بارش کشور در سطح 99 درصد به ترتیب برابر 55/4- و 62/0 میلیمتر بوده است در حالی که کمینه و بیشینه بارش میانگین بارش تیسن ایران در سطح 95 درصد به ترتیب 9/3- و 1/0 میلیمتر برآورد شده است. همچنین بررسی تغییرات دهه ای بارش کشور در 6 دهه مورد مطالعه نشان دادکه کمترین بارش میانگین کشور متعلق به دهه 2017-2008 میلادی است که میانگین بارش کشور با 27 ایستگاه در این دهه 9/36 ± 26/199 میلیمتر و با 115 ایستگاه 3/34 ± 71/210 میلیمتر می باشد که نسبت به میانگین دوره مورد بررسی به ترتیب 1/5 ± 55/31 و1/7 ± 5/41 میلیمتر کاهش داشته است . نتایج حاصل از بررسی دما با 27 ایستگاه سینوپتیک نشان داد که میانگین دمای هوا، دمای بیشینه و دمای کمینه کشور در 60 سال اخیر به ترتیب(8/0±) 5/17،(8/0±) 9/24، و (8/0±)1/10 درجه سلسیوس در 30 سال اول 1987- 1958 میلادی به ترتیب(5/0±) 1/17، (8/0±)6/24 و (5/0±) 6/9 درجه سلسیوس می باشد. در 30 سال آخر منتهی به 2017 به ترتیب(7/0±) 9/17، (8/0±)2/ 25و (7/0±) 6/10 درجه سلسیوس می باشد. در 60 سال اخیر، کشور ایران با دارا بودن اقلیم های متفاوت، شاهد روند افزایشی میانگین دما، دمای بیشینه و کمینه سالانه به ترتیب با نرخهای (35/0، 19/0) 27/0، (3/0، 08/0) 2/0 و (41/0، 28/0) 34/0 درجه سلسیوس بر دهه بوده است که این مقادیر در دوره 30 سال اول به ترتیب (25/0، 2/0-) 03/0 ، (2/0-, 33/0-) 06/0 -و(34/0، -0/11)12/0 و در 30 سال آخر به ترتیب (63/0، 25/0) 55/0 ،(75/0، 18/0) 57/0 و(6/0، 25/0)53/0 درجه سلسیوس بر دهه بوده است. بطور کلی میانگین دمای کشور طی دوره 2018-1957 میلادی بر اساس روش تیسن، حسابی و رگرسیون دو متغیره به ترتیب (72/0±) 8/17، (71/0±)4/17 و(77/0±)5/17 درجه سانتیگراد می باشد که روند افزایشی معنی داری حدود (35/0، 19/0)28/0 ،(35/0، 20/0)27/0، (35/0، 19/0)27/0 درجه سانتیگراد بر دهه را تجربه کرده است. همچنین بررسی تغییرات دهه ای میانگین دمای کشور در 6 دهه مورد مطالعه حاکی از روند افزایشی (معنی دار دما ) می باشد . میانگین دمای کشور با 27 ایستگاه در روش تیسن 72/0± 8/17 و میانگین دمای کشور با 115 ایستگاه به روش تیسن 7/0± 67/18 درجه سانتیگراد برآورد شد .

نویسندگان

فاطمه عباسی

پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور

منصوره کوهی

پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور

شراره ملبوسی

پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور

زهره جوانشیری

پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور