ارزیابی عملکرد و بهره وری و تعیین ساختار بهینه منابع و شاخصهای عملکرد نواحی 15 گانه راه آهن جمهوری اسلامی ایران با استفاده از رویکرد ناپارامتریک

بخش حمل و نقل ریلی با توجه به سرمایه گذاری زیاد، مصرف کمتر انرژی، ایمنی بیشتر، آلودگی کمتر محیط زیست و اشغال کمتر زمین در مقایسه با سایر شیوه های حمل و نقل دارای مزیت و صرفه اقتصادی بالاتری می باشد. بررسی های آماری بیانگر آنست که کشور ما از نظر امکانات و زیرساخت های بخش حمل و نقل وضعیت نسبتاً خوبی دارا بوده است حال آنکه میزان بهره گیری از این زیرساخت ها مناسب نبوده است و جایگاه مطلوبی ندارد. لذا لزوم ارزیابی بهره وری و تعیین ساختار بهینه منابع و شاخص های عملکردی این بخش، کاملا مشخص است. در این راستا، این پژوهش درصدد کاربست یکی از تکنیک های ناپارامتریک ارزیابی، تحت عنوان تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی بهره وری نواحی 15 گانه راه آهن جمهوری اسلامی ایران می باشد. لذا از 5 معیار ورودی شامل کل هزینه ها، وضعیت تجهیزات ارتباطی، تجهیزات سخت افزاری، جمع کل خطوط، تعداد پرسنل و 3معیار خروجی شامل تعداد مسافر، تناژ بار بارگیری شده و کل درآمد نواحی مختلف برای مدل های ناپارامتریک استفاده شد. در مرحله بعد با طراحی و به کارگیری مدل های مختلف تحلیل پوششی داده ها میزان بهره وری نواحی مختلف راه آهن کشور بدست آمد. از 15 ناحیه تحت بررسی، نواحی راه آهن جنوب شرق، کرمان، یزد، خراسان، تهران، لرستان و جنوب حداکثر کارایی از مدل های تحلیل پوششی داده ها بدست آورند. در نهایت با استفاده از وزن های (قیمت های سایه) مدل های مختلف تحلیل پوششی داده ها، ساختار بهینه منابع و شاخص های عملکردی نواحی غیره بهره ور راه آهن کشور مشخص گردید.

کلیدواژه ها:

بهره وری ، تحلیل پوششی داده ها ، ساختار بهینه ، نواحی راه آهن ایران ، شاخصهای عملکرد