نیازسنجی وضعیت دسترسی و تردد معلولین در مناسب سازی ساختار شهری (مطالعه موردی: شهرستان بیرجند)

وجود دسترسی به امکانات و فضاهای شهری از مهم‌ترین عواملی است که سبب رفع محرومیت شهروندان معلول می‌گردد. اصلاح و تآمین این دسترسی‌هاست که می‌تواند مشوق و عامل مهمی برای ورود و مشارکت این افراد در عرصه‌های مختلف زندگی شهری باشد. در راستای نیل به این اهداف قبل از هرچیز ضروت انجام مطالعات و نیاز سنجی‌های دقیق و جامع از خود معلولین مطرح می‌شود. مقاله حاضر با طراحی و اجرای پرسشنامه نیاز سنجی دقیق و کامل بر 33 معلول که شامل اطلاعات دموگرافیکی و نیز 12 آیتم اعم از تمامی نیازهای شناخته شده معلول در جهت مناسب‌سازی فضاهای شهری و طرح سؤالات باز پاسخ تکمیلی در پایان هر آیتم به منظور پیدا کردن هر چه بیشتر این نیازها با مطالعه و استناد بر تحقیقات و منابع خارجی و داخلی پیشین و مصاحبه با متخصصین و معلولین به شناختی همه جانبه در این خصوص دست زده است. نتایج نشان داد که مقاصد معلولین در شهر بیرجند در سفرهای درون شهری اغلب بهزیستی (27٪) بانک‌ها (27٪) و مراکز ورزشی فرهنگی (18٪) است. بیشترین تعداد استفاده از اتوبوس (54٪) را برای تردد در شهر ترجیح می‌دهند و در رتبه‌بندی وسیله شخصی (12٪) تمایل به حرکت پیاده در شهر با (3٪) در کم‌ترین میزان قرار داد. البته در بهره‌مندی و تمایل معلولین بیرجندی به امکانات شهری به ایستگاه‌های شهری به ایستگاه‌های اتوبوس ، در مرتبه‌ بعدی به باجه‌های خودپرداز بانکی و سطل زباله و ضعیف‌ترین وضعیت دسترسی به چراغ راهنمایی قابل تنظیم زمانی، صوتی و لمسی و در مرتبه بعدی به پارکینگ ویژه معلولین بوده است. آزمون آماری خی دو نشان داد که بین هیچ کدام از فراوانی‌ها تفاوت معناداری وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

یازسنجی ، مناسب سازی ساخت شهری ، دسترسی ، قابلیت تردد ، معلولین ، شهر بیرجند