بازشناسی نقش عناصر نمادین هنر اسلامی در تبیین رابطه عرفان و معماری معاصر

امروزه بحران هویت و بی نظمی در چهره شهرها، بناها و ارزشهای معماری ایران، بیش از پیش نمایان شده است. به نظر میرسد که این رخداد نتیجه بی توجهی به اصول مدون و ضوابط و معیارهای علمی، عرفی و ارزشی به طراحی است. علاوه بر آن یکی ازمسایلی که اکنون باعث بحران در معماری معاصر شده، تردید و عدم شناخت نسبت به هستی است؛ به طوریکه در آن به تامین نیازهایروحی و معنوی انسان ها توجهی نمی شود. راه حل این بحران، به نگرش درست به هستی (جهان بینی)، انسان و نیازهای ویبرمی گردد. هنرمند معمار برای بیان حس و تجربه های عرفانی از نماد بهره می برد و تنها راه ارزش دهی به فضا در معماری اسلامی و آثارهنری وجود نمادها و نشانه های سمبلیک است. این پژوهش با طرح سوالاتی که به تاثیر عرفان و امر قدسی بر معماری توجه دارد در پیپاسخ به آن است که آیا به زبان نمادها می توان فضایی طراحی کرد که حاوی معانی نمادین و عرفانی باشد بر همیا اساس فرضیه استواراست که از طریق نمادها و نشانه ها در معماری می توان فضایی عرفانی ایجاد کرد که تداعی کننده معانی مقدس و خاطرات جمعیمردم در فضاهای معماری و شهرسازی اسلامی باشد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی- توصیفی است و داده های تحقیق عمدتا از طریق مطالعات اسنادی و مصاحبه بدست آمده است. از نتایج تحقیق می توان در معماری متکی بر ایجاد فضایی عرفانی با زبان نمادها ونشانه ها و استفاده از المان ها و عناصری که روحیه تفکر و تعقل انسان به خود، طبیعت و خداوند را تعمیق می بخشد بهره جست تا ازاین مسیر فضایی تامین نمود که در آن کالبد، وسیله و ظرفی برای انتقال معانی متعالی باشد.

کلیدواژه ها:

هنر اسلامی ، معماری معاصر ، عرفان در معماری ، عناصر نمادین