مفهوم خلوت در معماری و باغ سازی ایران

؛ خلوت و خلوت گزینی راهکاری ست برای تعریف مرز میان خودو دیگری؛ تا انسان بتواند به کمک آن، روابط میان خویش و دیگرعوامل محیط، چه عوامل فیزیکی و چه انسان های دیگر را، سامانبخشد. انسان در این خلوت، به خود و خود ارزیابی می پردازد.یعنی تمامی نقش های خود را در جامعه کنار گذاشته و از هر لگامیرها می سازد. چه بسا که خدشه دار شدن این خلوت توسط دیگری،باعث رنجش و آزار وی می گردد.سالهای نه چندان زیادی ست که مبحث خلوت و زیر مجموعههای مرتبط با آن از قبیل قلمرو، ازدحام، فضای شخصی و غیره، درعلم روان شناسی محیطی، مورد بحث و تفحص قرار گرفته و در اینمباحث به تفصیل به ارتباط میان انسان و فاکتورهای محیطیاطرافش پرداخته شده است. علم روان شناسی محیطی، این مبحث رادر هنرهایی همچون معماری، طراحی داخلی و شهرسازی نیز موردبحث قرار می دهد.این نوشته بر آن است تا به بررسی مفهوم خلوت و زیر مجموعه هایآن در علم روانشناسی محیط پرداخته، و جایگاه حایز اهمیت آن درزندگی روزمره ی انسان امروز را مورد بررسی قرار دهد. همچنین درمباحث پسین، به بررسی دقیق تر مبحث خلوت در معماری سنتی وباغسازی ایران، و ریز فضاهایی که در آنها مفهوم خلوت توسط طراحمورد توجه قرار می گرفته است، پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه ها:

خلوت ، خلوت گزینی ، قلمرو ، ازدحام ، فضای شخصی ، روان شناسی محیطی