شرحی بر گمنامی اختراعات برادران بنوموسی، فناوران قدیمی عرصه علمی و صنعتی ایران در کتب درسی

توجه به این نکته که تمدن اسلامی، قدرت رهبری بخش وسیعی از جهان را تا مدتها در اختیار داشته، نشان میدهد که چنین تمدنی علاوه بربرخورداری از مبانی فکری و فرهنگی محک و منطقی، لزوما بر پایهی دستاوردهای تکنولوژیکی مهمی استوار بوده است. اما متاسفانه در حوزهی تکنولوژی، به ندرت دستاوردهایشان رامکتوب کرده و انتشار میدادند. بنوموسی از جمله کسانیاند که در طلب علوم کهن، بسیار تلاش کردهاند و در این راه اموال فراوانیخرج کردند. کتاب الحیل نوشتهی احمدبنموسیبنشاکر خراسانی، اثری کهن دربارهی ابزار و ظروف خودکار مکانیکی است تمامی پدیدههای علمی بررسیشده در این کتاب ، با استفاده استادانه از اصول هیدرواستاتیک، آئرواستاتیک و مکانیک و در عین حال با تکیه بر جنبهتجربی طراحی شدهبودند. در این مقاله با رویکردی کاوشگرانه به شرح اندکی از چند ابزار مکانیکی خودکاراز قبیل: کاس العدل، جام هوشمند و آبشخور هوشمند، که کاربرد های عمدهای در صنعت امروز دارند، پرداخته و بر خالی بودن جایگاه این نوع اختراعات دانشمندان اسلامی در کتب درسی و ناشناخته ماندن آنان با رویکردی نقادانه تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

بنوموسی ، کاس العدل ، جام هوشمند ، سیستم تامین دایمی آب