بررسی مقایسه ای فضاهای حمام های عمومی ایرانی اسلامی با حمام های عثمانی

نگاهی گذرا به متون دوران های مختلف تاریخی موید این امر است که حداقل در همه دوره های اسلامی ، حمام های عمومی فراوانی در شهر های مسلمین وجود داشته و با توجه به تعداد آنها در هر شهر، از حیث اهمیت قابل مقایسه با مساجدند . هر محله یا گذر شهر قدیم، در کنار دیگر بناهای عمومی، دارای حمام یا حمام هایی برای استفاده مردم بوده که معمولاً توسط افراد خیر و متمکن ساخته و وقف می شده است. قرار گیری حمام های عمومی در زمره آثار برجسته ی معماری این سرزمین اعجاب آور است که تاکید شرع اسلام بر طهارت عامل موثری در توجه به ساخت حمام بوده است. حمام ، بنایی خدماتی است که لازمه زندگی انسان است اما اقوام و فرهنگ های مختلف کمتر به اهمیت معماریآن نظر افکنده اند. اهمیت حمام و ظرافت و دقت درمعماری آن را باید بیش از هر چیز، نشانه احترام به انسان در فرهنگ ما دانست. انسان موجودی والاست پس حمام هم مانند سایر مکان های زیست باید در خور و شایسته انسان بوده تا روحش را نوازش دهد و دلش را آرام کند. استانبول را به حق می توان مرکز تقاطع فرهنگ ها و دوره های تاریخی گوناگون نامید و این درهم آمیختگی شگفت، گونه گونی دلپذیری را در آداب و رسوم و سنتهای مردمان کشور ترکیه بر جا گذاشته است و یکی از نمادهای این چند فرهنگی، حمام های ترکی است . ضرب المثلی در ترکیه است که می گویند کسی که هیچ وقت به یک حمام ترکی نیامده است هرگز تمیز نشده است و این اغراق جالب، نشان از اهمیتی است که این بناها در اجتماعات شهری داشتند. با بررسی فضاهای حمام در این دو فرهنگ میخواهیم بدانیم که کدوم یک توجه بیشتری به پاکیزگی و آرامش درخور و شایسته انسان را فراهم می کند.

کلیدواژه ها:

حمام ، حمام های اسلامی ، حمام ترک ، فضاها