بررسی نقش فراموش شده گودال باغچه ها در پایداری معماری ایران (نمونه موردی یزد)

معماری بومی ایران با بهره گیری از طبیعت فضاهایی را ایجاد نموده که طی قرن های متمادی علاوه بر کارا بودن قابلیت عملکردی مداوم توانسته کیفیت زیست را همساز با اقلیم ارتقاء دهد. معماری سنتی ایران به دنبال ایجاد نظمی بر اساس بهره وری از عناصر طبیعی و هماهنگ با نظم حاکم بر طبیعت در راستای برآورده نمودن نیازهای روحی و جسمی انسان بوده است و در این راستا معماری ایران در اقلیم ها و محیط های مختلف راه کارهای کارآمدی را ارایه نموده اند که طی قرون مختلف تکامل یافته و باقی و پابرجا مانده است.امروزه با توجه به اینکه حفظ و محافظت از محیط زیست در صدر اولویت های جهانی قرار دارد و حوزه های مختلف علوم و مهندسی به دنبال یافتن راه حلهایی جهت ایجاد موازنه بین طرح های تکنولوژیک با پارامترهای زیست محیطی می باشند.در این راستا می توان به الگوهای کهن مورد استفاده در معماری ایرانی اشاره نمود که باعث ایجاد یک معماری هماهنگ و همساز با اقلیم و محیط زیست شده که در آن ساختمان ها به عنوان بخشی از یک مجموعه ، عامل بین انسان و محیط عمل کنند. این مقاله به مطالعه نقش گودال باغچه درمعماری بومی مناطق کویری و همگرایی آن با اصول پایداری پرداخته است. روش تحقیق توصیفی تاریخی با مطالعه کیفی است و جامعه تحقیق معماری سنتی شهر یزد میباشد. نتایج حاصله حاکی ازآن است که این عنصرشاخص به عنوان نمونه کوچک اما نفیس ازمعماری پایدار تمهیدی برای استفاده انرژی های طبیعی است و هماهنگی آن با نیازهای فرهنگی اجتماعی و روحی ساکنین خانه و همچنین سازگاری آن با ساختگاه سبب ایجاد آسایش و آرامش درخانه های این خطه کویری شده به گونه ای شگفت انگیز بااصول پایداری همسوگردیده است.

کلیدواژه ها:

طراحی بومی اقلیم گرم و خشک ، پایداری معماری ، شهر یزد ، گودال باغچه