تبیین جایگاه مسجد جامع یزد در ایجاد حس مکان و هویت به فضای کالبدی شهر یزد

در تمدن اسلامی،مساجد جامع به عنوان عامل اصلی تشکیل شهرها،تعیین کننده الگوی کلی(بر اساس جهان- بینی ساکنان شهرها)و هویت آنها نیز محسوب می شدند.اما تحولات عصر حاضر به دلایل گوناگون سیرتکامل معماری آنها را دستخوش دگرگونی های نابسامان و از هم گسیختگی تاریخی کرده،در حالی که بسیاری از ایده- های هویت بخش شهری در این گنجینه های هنری در مقایسه با کاربرد برخی ظواهر غیر بومی معاصر بسیار کارگشاتر است؛چراکه هویت اسلامی شهرهای گذشته در گرو این سیر تاریخی نیز بوده است.لذا دراین پژوهش که به شیوه توصیفی و تحلیلی تنظیم شده با مطالعه مسجد جامع یزد،دریک سیر مطالعاتی میدانی وکتابخانه- ای،نقش صورت ظاهر و معنای مسجد در هویت بخشی شهری تاریخی و مذهبی چون یزد،مورد بررسی قرار گرفته وبه بررسی این سؤالها پرداخته شده که آیا مسجدجامع یزد را میتوان جزء اصلی ترین نماد شهر محسوب کرد؟آیا شیوه های هنری به کار رفته برای تأثیرگذاری بیشتر مسجد و جلوه گری آن در شهر بوده است؟طبق نتایج این پژوهش؛تنوع محتوایی،عملکردی و ساختاری ارکان مسجد جامع یزد و نیز آرایه های به کار رفته در آن، از تأثیرگذاری عمده بر شکل گیری و توسعه تدریجی شهرهای اسلامی(چون یزد) و دادن هویت شهری و اسلامی به آن و نماد مهم کالبدی شهرحکایت می کند.

کلیدواژه ها:

هویت شهر اسلامی ، شهر یزد ، مسجد جامع کبیر یزد ، هنر اسلامی ، وقف