شناسایی و تبیین مؤلفه های شهر اسلامی و تطبیق آن با وضع موجود مشهد مقدس

شهر اسلامی شهری است که بر اساس مبانی آموزه های مطابقی با تضمنی و التزامی قرآن و روایات صحیح بنا شده باشد هر چند وجود عناصر کالبدی نظیر مسجد و مناره ، بازار با سلسله مراتب فضایی متاثر از مسجد جامع، جدایی قلمروهای خصوصی و عمومی و... از ویژگی های اصلی شهر اسلامی می باشد ، اما به نظر نگارندگان این مقاله، شهرسازی اسلامی یک شکل کالبدی مشخص برای تمام زمانها برای یک شهر ارائه نداده بلکه با توجه به جامعیت اسلام و اینکه اسلام دینی است برای تمام جهانیان در همه زمانها حفظ این اصول و ارزش ها در شهر، شهر اسلامی را در تمام دوران ها به وجود خواهد آورد. یک شهرساز شهر اسلامی با شناخت اصول و ارزشهای یک شهر اسلامی و همچنین شناخت مؤلفه های شهر و ویژگی های آن و فهم مناسب از شرایط روز، پیشرفت علم، تکنولوژی و شرایط اقتصادی-اجتماعی سیاسی جامعه خود است که می تواند یک شهر اسلامی را برنامه ریزی و طراحی کند. لذا در این پژوهش سعی برآن شده است که مؤلفه ها و ویژگی های شهر اسلامی تبیین گردیده و در نهایت با وضع موجود شهر مشهد، که چندسالی است به عنوان پایتخت معنوی ایران شناخته شده است؛ تطبیق داده شود. در پایان با استفاده از روش های دلفی و امتیاز دهی وزن دار مشاهده می شود که علی رغم انتظار مشهد به عنوان دومین کلانشهر مذهبی جهان آن چنان که در خور است از ویژگی های یک شهر اسلامی برخوردار نمی باشد.

کلیدواژه ها:

شهر اسلامی ، مؤلفه های شهر اسلامی ، مشهد