حق شهروندی و فضای شهری

حقوق شهروندی در قرون اخیر از مباحث پررونق و پرمناقشهی دو حوزهی حقوق و علوم سیاسی بوده است و شکلگیری آن هم زمان با تحولات اجتماعی برجستهای صورت گرفته است. اگرچه در ابتدای تاریخِ شهروندیِ مدرن، شهروندی و حقوق مترتب بر آن، صرفاً در چارچوب رابطهی فرد و دولت- ملت تعریف میشد. امروز همگام با تحولات اجتماعی گسترده از جمله سلطهی سرمایهداری و ظهور جنبشهای اجتماعی شهری، حاشیهنشینی فضایی و اجتماعی شهرنشینان محروم و نیز پدیدهی جهانیشدن و جریان سیال جمعیت، تفسیرهای جدیدتری از شهروندی مورد توجه محافل اجتماعی، آکادمیک و در نتیجه سیاسی قرار گرفته است. این مقاله، ضمن بررسی مفهوم شهروندی و تاریخچهی آن، مروری بر آرا و نظریات اندیشمندان در باب شهروندی دارد. سپس اقسام رویکردهای نظری در مورد شهروندی و تفاوتهای آنها بررسی میشود و بالاخره مفهوم طرح میشود که به عنوان شکل جدیدی از حقوق شهروندی مطرح شده که بیش از آن که مبتنی بر « حق شهرنشینی » عضویت در اجتماع سیاسی باشد بر اشتراک در سکونت در محدودهی جغرافیای خاص اشاره دارد. حق شهرنشینی با تأکیدی که بر حق کاربری فضا برای ساکنان شهر دارد، شهرنشینان را تا مقام هنرمندانی که زندگی روزمرهی آنها حیات شهری را همچون اثری هنری خلق می کند؛ ارتقا میدهد.

کلیدواژه ها:

شهروندی ، حق شهروندی ، شهرنشینی ، حق شهرنشینی ، شهر