بررسی تطبیقی میان مکاتب والگوهای شهرسازی ازدوره اسلامی تاکنون در ایران

شهرسازی ایرانی پس از یازده قرن از تجربه در ساخت شهرها در پهنه امپراتوری عظیم خود با سپاه اسلامی مواجه شد که در خود مفاهیم والایی از مدنیت و انسانیت را به همراه داشت. دین اسلام دارای آنچنان تأثیراتی در مبانی شهرسازی ایرانی بود که باعث افزودن واژه اسلامی به مکتب شهرسازی ایرانی شد و از آن به بعد شهرسازی ایرانی با عنوان شهرسازی ایرانی- اسلامی شناخته شد. شهرسازی به عنوان یک علم و هنر پویا در ایران اسلامی همواره با تغییراتی مواجه بوده است. این تغییرات ناشی از ترکیب جامعی از عناصر با تأثیرات متفاوت بوده است. ارتقای علمی، صنعتی، تجاری، امنیتی و زیرساختی تا اراده و نظر حاکمان هر کدام می تواند به عنوان عنصری تأثیر گذار شناخته شود. براین اساس باید گفت که چون در طول تاریخ ایران اسلامی شرایط جامعه متفاوت بوده است به تبع آن شهرسازی نیز دوره های مختلف دارای یک روند ثابت نبوده است که هر کدام از این دوره ها با عنوان سبک شناخته می شوند. هدف ازاین پژوهش شناسایی سبک های مختلف شهرسازی ایرانی اسلامی بوده است تا از این طریق بتواند اقدام به مقایسه سبک های مختلف بنماید. روش پژوهش، تفسیری- تاریخی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شده است. پژوهشگر تعدادی از تفاوت های موجود در این سبک ها را روشن نموده است و در نهایت با استناد به تمایزات مذکور اقدام به بررسی تطبیقی میان پنج سبک خراسانی، رازی، آذری، اصفهان و تهران نموده است.

کلیدواژه ها:

شهرسازی ایرانی- اسلامی ، سبک های شهرسازی ، عناصر شهر ایرانی اسلامی ، تمایزات سبک ها ، بررسی تطبیقی سبک ها