فضاهای چند منظوره زیرسطحی، رویکردی نوین در مدیریت بحران شهری (نمونه موردی منطقه ثامن شهرداری مشهد)

فلسفه تدوین و اجرای اسناد راهبرد توسعه شهری، حل بحران ها و مشکلات شهری است. با رشد سریع شهرنشینی در دهه های اخیر و افزایش استفاده از وسایل نقلیه موتوری، ترافیک در سطح معابر شهری به یکی از معضلات شهرهای بزرگ تبدیل شده است. در این راستا احداث پارکینگ های عمومی متعدد در مجاورت معابر شهری به منظور جلوگیری از پارک های طولانی و بی مورد در کنار خیابان ها، از اقدامات موثر در کاهش ترافیک است. از طرف دیگر یکی از مهم ترین مسایلی که همواره مورد توجه سازمان های مسیول در مدیریت بحران قرار دارد انتخاب مکانی مناسب جهت اسکان موقت می باشد. فضاهای زیرسطحی می توانند کاربردهای چندگانه داشته باشند و در مواقع بحران به عنوان مکانی مناسب جهت اسکان موقت مورد استفاده قرار گیرند. لذا این پژوهش بر آن است تا مناسب ترین فضا برای احداث ساختمان های چند منظوره زیرسطحی را در منطقه ثامن شهرداری مشهد بیاید. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته و اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای اسنادی و بررسی های میدانی گردآوری شده است. برای یافتن مناسب ترین مکان ها بر روی معیارهای مشترک میان پارکینگ و فضای پناهگاهی تاکید شده و به کمک GIS و مدل AHP این مهم انجام پذیرفته است. نتایج نشان می دهد بوستان های نوغان و عیدگاه برای احداث ساختمان های چند منظوره زیرسطحی مناسب ترین مکان ها در سطح منطقه ثامن هستند. لام به ذکر است می توان همزمان کاربری بوستان در فضای رو سطحی را حفظ نمود تا بهره مندی مردم منطقه از فضای سبز و همچنین سرانه فضای سبز در منطقه کاهش نیابد. با اجرای این طرح می توان شاخص فضای پناهگاهی منطقه را حدود 11 درصد و شاخص فضای پارکینگ را 35 درصد افزایش داد. هزینه اجرای طرح را می توان به روش های زیر را فراهم نمود: 1- از اجاره این پارکینگ ها در روزهای عادی و یا اجاره فضاها در ایام تعطیل جهت بازارهای موقت، به دست آورد. 2- در روشی دیگر نیز می توان اقدام به فروش سرقفلی این فضاهای پارکینگ، کرد. در هر دو روش فوق می توان در کنار ایمن سازی نقاط شلوغ منطقه ثامن مشهد، نیازهای بخش حمل و نقل را نیز پاسخ داد.

کلیدواژه ها:

راهبرد توسعه شهری ، مدیریت بحران ، ساختمان های چند منظوره ، پارکینگ های زیرسطحی ، منطقه ثامن شهر مشهد