مطالعه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی با دیدگاه آسایش حرارتی (مطالعه موردی: روستای فورگ)

روستای فورگ در شرق کشور و در مرز کشور افغانستان قرار گرفته و از خصوصیات بارز آن رطوبت و بارندگی کم است. و به طور کلی این منطقه بر اساس دسته بندی های اقلیمی جزو مناطق با اب هوای گرم و خشک می باشد. روستای فورگ شامل دو قسمت کویر و کوهستاهای کم تا متوسط ارتفاع است .در هر کدام از این دو ناحیه در اجزای تشکیل دهنده معماری تفاوت هایی دیده می شود. رطوبت و بارندگی کم در کنار تابش زیاد نور خورشید عامل اصلی شکل گیری معماری این ناحیه می باشد. بافت روستایی به صورت بسته است و جهت استفاده از حداکثر تهویه و کوران و جلوگیری از هدر رفتن هوای مطلوب و خنکی هوا، اجزای تشکیل دهنده محیط مسکونی به صورت متراکم و منسجم و پیچیده و باکوچه های کم عرض و دالان مانند به ساباط های متنوع ساختار اصلی روستا را شکل می دهد به خصوص در معماری این منطقه از عناصری جهت دفع رطوبت و حداکثر تهویه و هدایت باران و آبهای سطحی استفاده شده، تمامی این عناصر و چیدمان ها در جهت ایجاد یک معماری همساز با اقلیم شکل گرفته اند؛ که در کنار عوامل زیباشناسانه و نیز هماهنگی با محیط اطراف، شرایط آسایش را برای ساکنان خود رقم زنند. عناصر چیدمان فضای روستا عبارتند از: دیوار های بلند شرقی غربی، زاویه حدود 30 درجه نسبت به باد قالب و استفاده از ساباط هاباشد.مجموعه این عوامل در کنار شاخصه بارز درون گرایی، سبب ایجاد معماری منحصر به فردی شده که میتوان اقلیم را علت اصلی شکل گیری آن دانست. به طور کلی درونگرایی به همراه دیوار های بلند ویژگی خاص معماری این منطقه میباشد. در این معماری مرز مشخصی بین درون و بیرون وجود ندارد و فضاهای نیمه باز و لایه های نیمه شفاف خانه،فضای درون و بیرون را با هم ترکیب می نماید. شفافیت و نیمه باز بودن لایه های بیرونی بنا، سبب تاثیر اوضاع جوی همچون آفتاب و باد و باران و... و نیز تابستان و زمستان بر زندگی ساکنان و پیوند هر چه بیشتر آنان با طبیعت پیرامون میگرددیکی از شاخصه هایی که بیشتر در این روستا به چشم می خورد بازشو هاو پنجره های روبه بیرون به طور کلیدر طبقات فوقانی می باشد که مسله درون گرایی را القا ء می نماید و همچنین بالکن ها و پیش خان ها در طبقه فوقانی طوری شکل گرفته که هیچ باز شویی به طور مستقیم در دید نمی باشد .در تحقیق حاضر، با توضیحاتی که درباره ویژگیهای معماری بناهای مسکونی منطقه داده می شود سعی بر آن است که تصویری کلی از معماری روستای فورگارائه گردد. معماریای که در اثر شرایط اقلیمی خاص منطقه شکل گرفته و بیانگر نوعی متفاوت از طراحی اقلیمی است.

کلیدواژه ها:

اقلیم روستای فورگ ، معماری بومی فورگ ، اصول معماری سنتی فورگ ، معماری همساز با اقلیم.