سیر تحول بازارهای ایران؛ از بازارهای سنتی تا مراکز خرید امروز

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 4,980

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

UUSD01_0031

تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1394

چکیده مقاله:

بازار اصطلاحی پربار و در برگیرندهی معانی فراوان در زبان فارسی است. به طور کلی بازار در طول تاریخ، علاوه بر فعالیت اقتصادی،فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، مذهبی، سیاسی، خدماتی و تفریحی نیز داشته است و همچنین یک مکان، یک روش زندگی،یک طبقه و نمادی از حیات اسلامی را با استفاده از مکتب اسلامی نهفته را در شهر تداعی میکند. بازار، یکی از بزرگترین دستاوردهایتمدن دورهی اسلامی، در کشورهای اسلامی به ویژه در کشور ایران از جایگاه خاصی برخوردار بوده است. بازار نماد معماری سنتی بوده و هنر اسلامی به بهترین شکل در معماری آن نمود پیدا کرد. پس از ورود اسلام و گسترش شهرهای اسلامی، افزایش ارتباطات اجتماعی، توسعه راههای کاروانی و کاروانسراها، موجب شکل گرفتن فضای بازرگانی و تولیدی، موسوم به بازار شد. در شهرهای اسلامی،بازار، محور اصلی و اقتصادی شهر بوده که مراکز تولید و توزیع کالاهای گوناگون انبارهای مهم و مبادلات پولی در آن جای داشتند. بازار در تمدن و فرهنگ ایران به خصوص در تمدن اسلامی به طور کلی از پیشینهای والا برخوردار است و از عناصر اصلی شهری از سطحی-ترین تا عمیقترین وجه فرهنگی شهری محسوب میشود. تاریخ نشان میدهد که مراکز تجاری در طول تاریخ با دگرگونیهایی همراهبوده است و با گذشت زمان در سطح وسیعی از اراضی شهرها به کاربری تجاری اختصاص یافته و نمود کالبدی آن به شکل دکان، بازار، پاساژ، فروشگاه و ... نمود یافته است. در ادوار مختلف بازارها به عنوان فضاهای تجاری و قلب تپنده شهری محسوب میشوند و مورد پیشرفت و توسعه شهری قرار گرفتند. با دستاوردهای مدرنیته و الگوهای معماری و شهرسازی غرب، فضاهای تجاری به شکل امروزینمود پیدا کردند. امروزه در پی تحولات اخیر، بازارها دیگر نمیتوانند عملکرد قبلی خود را در شهرها داشته باشند و این امر باعث گسیخته شدن و شکافی عمیق بین ارتباط آنها با دیگر عناصر شهری و زندگی اجتماعی مردم شده است. این قطع ارتباط که خود به نوعی قطع زندگی بازارهاست و لاجرم سبب مرگ تدریجی کالبد بازارهای سنتی شده است. این مقاله کوششی است در جهت سیر تحولات بازارهای اسلامی تا مراکز خرید امروزی که با انواع مختلف در پیکرهی شهری نمود پیدا کرده است.

کلیدواژه ها:

تحولات بازار ، مجتمعهای تجاری مدرنیته ، ویژگی بازارها ، جایگاه بازار در تمدن و شهر اسلامی

نویسندگان

محمدصادق کریمی

دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمانشاه، رشته مهندسی معماری مقطع کارشناسی ارشد، کرمانشاه، ایران

ابراهیم مرادی

استاد راهنما: استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، رشته باستان شناسی دوره اسلامی مقطع دکتری PHD ، ایلام، ایران

علی علایی

استاد مشاور: مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمانشاه، رشته معماری مقطع دکتری PHD ، کرمانشاه، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • شفقی، سیروس(1385)، بازار بزرگ اصفهان، انتشارات شابک، اصفهان، ص64 ...
  • معین، محمد (1387)، فرهنگ معین، برهان قاطع، جلد اول، ص218. ...
  • رجبی، آزیتا (1386)، ریخت شناسی بازار، انتشارات آگاه، تهران. Harvey, ...
  • پاکزاد، جهانشاه 30:1388، () 10- کیانی 16:1374 ...
  • سلطان‌زاده، حسین (1366)، «بازارهای ایرانی»، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران، صص22. ...
  • قبادیان 10:1388 معماری معاصر غرب ...
  • تقوایی، ویدا (1392)، «آشنایی بابناهای تاریخی»، انتشارات شابک، تهران. 14- ...
  • مشهدی‌زاده دهقانی 291:1385 ...
  • تقوایی، م.؛ شیخ‌بیگلو، ر(1387)، برنامه‌ریزی و طراحی مراکز خرید و ...
  • آذری، نرگس (1392)، تجربه مدرنیته؛ به روایت فضاهای تجاری شهر ...
  • میر مقتدایی، مهسا (1385)، «هویت کالبدی شهر تهران»، نشریه‌ی هنرهای ...
  • حبیبی، محسن (1375)، تحول و گسترش تهران در زمان رضاشاه، ...
  • حبیبی، محسن (1386)، از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران. ...
  • اورکاد، برنارد (1375)، شهرسازی و بحران شهری در عهد محمدرضاپهلوی، ...
  • کتاب اول شهرداری تهران (1388)، نسخه الکترونیکی. ...
  • سلیمی گرگری، رضا (1389)، مبانی طراحی فضاهای تجاری، انتشارات آذرخش، ...
  • نظریان، ا. 1388. پویائی نظام شهری ایران. چاپ اول. تهران: ...
  • عبداله‌زاده طرف، 1 (1388): سیر تحول شکل‌گیری فضاهای تجاری در ...
  • کاظمی، عباس (1384)، زندگی روزمره در مراکز خرید (مطالعه‌ی موردی ...
  • سایت سیویل بوک (1389)، پایان‌نامه کارشناسی معماری. بازیابی شده 1 ...
  • مقتدر، محمدرضا، (1375)، تهران درون حصار؛ از صفویه تا آغاز ...
  • فرزام شاد، مصطفی (1386)، مبانی برنامه‌ریزی و طراحی مراکز تجاری، ...
  • خمینی 167:1370 34- زراء نژاد 1:1381 ...
  • موریس، جیمز (1381): تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی: شهرهای ...
  • کولیوند، علی (1381): احیاء بازار قدیم بوشهر، استاد راهنما: مهندس ...
  • عبدالستار عثمان، محمد (1376): مدینه اسلامی، ترجمه: علی چراغی، انتشارات ...
  • نظرپور، محمدنقی(1380): «امام علی، حکومت و بازار»، کتاب نقد، شماره ...
  • رجایی، سید محمد کاظم(1389)، ویژگی‌های بازار اسلامی در نظریه و ...
  • میرمقتدایی، مهتا(1383)، معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها»، نشریه ...
  • ابو عبدالله ربعی قزوینی(ابن ماجه)، سنن ابن ماجه، ص 751، ...
  • رجایی، سید محمد کاظم(1389)، ویژگی‌های بازار اسلامی در نظریه و ...
  • (نهج‌البلاغه، نامه69). ...
  • اشرف، احمد (1353): «ویژگی‌های تاریخ شهرنشینی در ایران: دوره اسلامی»، ...
  • شکوئی، حسین (1383)، دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری (جلد اول)، ...
  • فرجام، رسول، سلیمانی مقدم، هادی و اسماعیل چاوشی (1390): مفهوم ...
  • فکوهی، ناصر (1389)، انسان شناسی شهری، نشر نی، تهران. ...
  • نقی زاده، محمد (1389): تاملی در چیستی شهر اسلامی، فصلنامه ...
  • علیزاده، هوشمند و کیومرث حبیبی (1390): عوامل شکل دهنده شهرهای ...
  • عینی‌فر، علیرضا (1386): نقش غالب الگوهای عام اولیه در طراحی ...
  • Henderson- Smith, B. 2002. From booth to shop to shopping ...
  • Jayyusi&et 2008:159 -36 Bonine 1390:64 -37 ...
  • Selim Hakim, B. (1995), Missing Elements for a Theory of ...
  • UN- HABITAT, (2005), Islam, Land & property Research Series: Paper ...
  • نمایش کامل مراجع