بررسی روند حاشیه نشینی و سکونتگاه های غیر رسمی بعد از انقلاب

رشد فزاینده جمعیت شهری به خصوص در کشورهای درحال توسعه به دلیل افزایش طبیعی جمعیت و مهاجرت بوده که منجربه شکل گیری پدیده کلانشهر در قرن 02 شده است. مشکلات این افزایش جمعیت و این پدیده متعلق به کشور یا منطقهخاص نیست اما از مهمترین مشکلات آن ، رشد سکونتگاههای خودرو یا به عبارت دیگر سکونتگاههای غیرقانونی ،کمبود مسکن وسرویس های شهری و بیکاری است. از آنجایی که مقامات محلی راه حلی برای آن پیدا نکردند ، در نواحی مرکزیشهر سکونتگاههای زاغه با تراکم بسیار بالا بوجود می آید و زمانی که این زاغه ها پر شدند ، سکونتگاههای زاغه نشین درحاشیه شهر ظاهر می شوند . مناطق زاغه نشین و حاشیه ای مکان مناسبی برای سکونت بخش وسیعی از جمعیت شهری هستند که علاوه بر مشکلات اجتماعی – سیاسی – اقتصادی ، از نظر اسکان بخش عمده ای از جمعیت شهر نقش موثری دارند.سکونتگاههای خودرو درصورتی نوعی راه حل برای اسکان کم درآمدهای شهری در شرایطی تلقی می شوند که برنامه ریزی شهری و بازار رسمی ، آنها را از معادلات رسمی خود خارج کرده اند ،اما به دلایل متعددی چون : رشد خودرو ، بی برنامه و مهارناپذیر ، نبود بسترسازی آسیب های محیطی کالبدی ، اجتماعی و فرهنگی و نظایر اینها مشکلات و مسائل حادی را برایمناطق کلانشهر موجب شده اند که در صورت عدم توجه و رهاسازی آنها ، بدل به مشکلات پیچیده تری خواهند شد. در این تحقیق سعی شده است با تعریف و ارائه تاریخچه و دلایل ایجاد مناطق حاشیه ای و بررسی مشکلات و مسائل وراهکارهای برخورد با آن ، حاشیه نشینی بعد از انقلاب را مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی جهت ساماندهی این مناطقداده شود . این مقاله ابتدا به مفهوم حاشیه نشینی در ابعاد جهانی پرداخته سپس مروری بر روند حاشیه نشینی بعد از انقلاب در ایران و عوامل موثر بر شکل گیری آن داشته و همچنین نمونه های موردی در چند شهر را مورد بررسی قرار داده است. قسمتی از مقاله شامل بررسی سیاست های برخورد با حاشیه نشینی و قسمت آخر نتیجه گیری می باشد

کلیدواژه ها:

اسکان غیر رسمی ، حاشیه نشینی ، سکونت گاه های خودرو ، مهاجرت ، سیاست پاکسازی و نوسازی