بهینه سازی ساختار فضایی شهر محمودآباد برای دستیابی به یک شکل شهری پایدار

بسیاری از شهرهای ایران به ویژه شهرهای ساحلی شمال، از مشکلات عدیده ای همچون پراکنده رویی، هدر رفت زمین، اتلاف اراضی با ارزش اکولوژیک، فقدان سلسله مراتبی از مراکز فعالیتی/ خدمات شهری، توزیع نامناسب تراکم و شبکه دسترسی ناکارارنج می برند. فقدان برنامه ریزی در زمینه ساختار فضایی شهر بطوریکه عناصر اصلی تشکیل دهنده آن یعنی مراکز فعالیتی، محورهای دسترسی و پهنه های تراکمی/کاربری زمین را درگیر کند، از عمده ترین عامل این تنش ها در برنامه ریزی شهری است و شهر محمودآباد نیز از این امر مستثنا نیست. در همین راستا، در این پژوهش تلاش شده است تا با بررسی ابعاد مختلف شکلیک شهر پایدار و تبیین یک ساختار فضایی بهینه برای شهر محمودآباد به عنوان ابزاری برای رسیدن به آن ، به بخشی از معضلات توسعه ای این شهر در آینده به ویژه در زمینه توزیع مراکز فعالیتی، تراکم و دسترسی ها پاسخ داده شود. روش کار، دربخش نظری مبتنی بر تعاریف و شناسایی معیارها و شاخص های کلی شکل شهر پایدار و الگوهای بهینه سازی ساختار فضاییشهری بر اساس مدل آلن برتو و نیز در بخش کاربست مبتنی بر تدوین معیارها و شاخص های مسئله محور، ارائه گزینه های و تدقیق آن گزینه در شهر بوده AHP مختلف ساختار فضایی برای شهر محمودآباد، انتخاب بهینه ترین گزینه بر اساس روشاست. نتایج نشان می دهد که برای رسیدن به یک ساختار فضایی بهینه، سیاست های کنترل توسعه لازم است که با دو حوزه بسیار مرتبط است؛ کاربری زمین و حمل ونقل. این دو به طور ضمنی دلالت بر تعریف ساختار فضایی دارند یعنی توزیع عناصر فعالیتی و خدماتی و چگونگی روابط میان آن ها در سطح شهر. اهم این سیاست ها عبارت اند از: توزیع متوازن و سلسله مراتبی عناصر، هدایت تمرکز به سمت مراکز اصلی و فرعی، توسعه فشرده و درون زا، ارائه ضوابط و مقررات سفت وساخت در زمینه کنترل کاربری زمین و تراکم، ایجاد فضاهای پیاده محور، بهبود زیرساخت های حمل ونقلی و ارائه گزینه های مختلف حمل ونقلی

کلیدواژه ها:

بهینه سازی ، ساختار فضایی شهری ، شکل شهر پایدار ، کاربری زمین ، حمل ونقل