آب مجازی و نقش آن در مدیریت منابع آب در عرصه کشاورزی ایران و جهان

یکی از مهمترین منابع طبیعی در فرآیند تولید انواع کالاها، آب می‌باشد. طی قرن گذشته جمعیت جهان سه برابر و مصرف آب شش برابر شده است. محدودیت منابع آب اولین مانع گسترش و توسعه تولیدات کشاورزی در چند دهه آینده خواهد بود. در کشورهای کم آب، مفهوم جدیدی به نام "آب مجازی" وارد عرصه استراتژی صرفه‌جویی و کاهش فشار بر منابع آب گردیده است. از آنجایی که در واردات یا صادرات محصولات کشاورزی در حقیقت آب مجازی وارد یا صادر می‌شود، برخی محققین معتقدند که واردات و کلاً تجارت آب مجازی راه‌حل مناسبی برای حل بحران آب به خصوص در کشورهای خشک و نیمه‌خشک که کشاورزی آنها فقط به آبیاری بستگی دارد و کارایی مصرف آب محصولات تولیدی آنها پایین است می‌باشد. کشورها می‌توانند محصولاتی وارد کنند که نیاز به مقدار زیادی آب نسبت به تولید در داخل آنها، داشته باشد که این عامل باعث ذخیره آب واقعی می‌گردد. بنابراین در عوض مصرف منابع آب برای محصولاتی پر مصرف و کم بازده، این قبیل کشورها می‌توانند غذای ارزان وارد نموده و از تحلیل و هدررفت منابع آبی درون مرزی خود بکاهند.

کلیدواژه ها:

آب مجازی ، الگوی کشت ، سرانه مصرف آب ، مدیریت منابع آب