تعیین اثر شیب دامنه، تداوم باران و بافت خاک در مقدار فرسایش خاک با استفاده از باران ساز مدل FEL3

سال انتشار: 1386
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 4,181

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

WATERSHED04_064

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1386

چکیده مقاله:

فرسایش خاک یکی از مهمتری ن مسائل زیست محیطی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است که تأث یرات مخربی بر تمام اکوسیستم های طبیعی تحت مدیریت انسان دارد . تحقیقات مرتبط با سیکل هیدرولوژی و فرسایش وابسته به وقوع بارانهای طبیعی هستند، اما ویژگیهای باران طبیعی بخصوص در پایه زمانی کوتاه مدت با علم و ابزار موجود تقریباً غیر قابل پیش بینی تلقی می گردند . برای سالیان دراز محققین در این فکر بوده اند که با به کار بردن باران مصنوعی ساخته دست بشر از وقوع باران طبیعی بی نیاز گشته و کنترل بیشتری بر روی خصوصیات فیزیکی باران ایجاد نمایند که با تحت اخ تیار درآمدن و امکان کنترل بیشتر برخی از مهمترین متغیرهای بارندگی نتایج تحقیقات از دقت و قابلیت اعتماد بیشتری برخوردار خواهند شد . درهمین راستا در مطالعه حاضر کارایی باران ساز مدل FEL3 در شبیه سازی خصوصیات فیزیکی باران و نقش اثر شیب دامنه، تداوم باران و بافت خاک در مقدار فرسایش خاک با استفاده از باران شبیه سازی شده مورد بر رسی قرار گرفته است . نحوه آماده سازی نیمرخ خاک و موفقیت در دستیابی به شرایط تقریباً طبیغی نیمرخ خاک در آزمایشگاه و همچنین آگاهی از مشکلات و محدودیت های کشور در این زمینه و شناسایی آنها نیز از اهداف فرعی این تحقیق بوده است . البته با توجه به پیچیدگیهای شرایط طبیعی محیط در این تحقیق سعی شده که محیط و شرایط آزمایشگاهی به عنوان یک فضای کاملاً کنترل شده نیز جهت عرصه فغالیت های پژوهشی کارشناسان و متخصصین منابع طبیعی کشور معرفی گردد . پلات آزمایشی یک فلوم زهکش دار به ابعاد 1*1 متر بوده که ابتدا لایه ای از ماسه درشت ب ه ضخامت 10 سانتیمتردر کف آن به منظور فراهم نمودن امکان زهکشی آزاد ریخته شده و سپس بر روی آن لایه ای از خاک موردنظر به ضخامت 20 سانتی متر قرار گر فت . سپس فلوم حاوی خاک در زیر دستگاه باران ساز بر روی یک قاب نگهدارنده که امکان تغییر شیب آن از 0 تا %25 وجود داش ت، قرار داده شد . در این تحقیق آزمایشات در 3 شیب مختلف 5 ، 15 و %25 و در دو نوع بافت سیلتی کلی لوم و سیلت لوم انجام شدند . هر آزمایش با شدت بارندگی 65 میلیمتر بر ساعت و به مدت 30 دقیقه بطول انجامید . نتایج نشان می دهد که اختلاف معنی داری بین مقادیر حجم رواناب و وزن رسوب در سطوح مختلف شیب ، بافت خاک و فواصل زمانی 10 دقیقه ای ابتدایی، میانی و پایانی تداوم باران وجود دارد . میزان تولید رواناب در بافت سیلتی کلی لوم 10 درصد بیشتر از بافت سیلت لوم بوده است در حالی که میزان تولید رسوب در بافت سیلت لوم 63/5 درصد بیشتر از بافت سیلت کلی لوم بوده است . دلیل افزایش حجم رواناب در بافت سیلتی کلی لوم نسبت به بافت سیلت لوم بیشتر بودن درصد ذرات رس می باشد و دلیل افزایش میزان رسوب در بافت سیلت لوم نسبت به بافت سیلتی کلی لوم بیشتر بودن درصد ذرات سیلت و میزان نسبت جذب سدیم و همچنی ن کمتر بودن میزان مواد آلی و ظرفیت نگهداری آب خاک بوده است . همانطور که مشاهده می کنید بعضی از داده های این مطالعه نتایجی را ارائه می دهد که بعضی از قوانین مربوط به فرایندهای فرسایش و هیدرولوژی را مورد سؤال و تردید قرار می دهد که در این مطالعه نمی توان ادعایی مبنی بر تأیید نتایح مذکور ارائه داد، بلکه لازم است که این گونه مطالعات در سطح وسیعی در کشور انجام گیرد تا به نتایج مطلوبی در این زمینه دست یابیم .

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محسن آرمین

دانشجوی دوره دکتری آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

عبدالرسول تلوری

دانشیار مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

علی نجفی نژاد

استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

وجیهه قربان نیا

دانش آموخته محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ارشم، ع. 1375. بررسی تولید رواناب و رسوب در سازندهای ...
  • ثقفیان، ب. 1379. گزارش طرح تحقیقاتی بررسی و تعیین معیارهای ...
  • خسروی فرد، م. 1381. اثر تندی و جهت شیب در ...
  • شکل آبادی، م.1379. فرسایش پذیری نسبی خاک برخی از سازندهای ...
  • رفاهی، ح، ق. 1379. فرسایش آبی و کنترل آن. انتشارات ...
  • Canga, M. R. 1999. Effects of subsequent simulated rainfalls on ...
  • Meyer, L. D., & Harmon, W. C. 1979. Multipl e-Intensity ...
  • Warington, I. I., Shainberge, M. Agassi, & J. Morine. 1989. ...
  • نمایش کامل مراجع