پیش بینی هدر رفت خاک با شبیه سازی هیل اسلوپ ها در قالب حوزه آبخیز بوسیله مدل WEPP در استان خوزستان

امروزه مدیریت منابع آب در قالب حوضه های آبریز، یکی از مهمترین چالش ها و مباحث زیست محیطی می باشد، اساسا حوضه آبریز بعنوان مساحتی از زمین است که توسط یک رودخانه اصلی وکلیه شاخه های فرعی آن زهکشی می شود و در این میان مدیریت اجزا مختلف حوزه و بالاخص شبکه هیدروگرافی و آبراهه ای آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. لذا شبیه سازی و بررسی اثرات درون حوضه ای و برون حوضه ای فرسایش خاک در قالب خوضه های ابریز از اهمیت شایانی برخوردار است و بعضا از برخی مدل های ریاضی و شبیه سازی جهت تسهیل در برآورد و پیش بینی این اثرات در راستای توسعه پایدار وحفظ منابع آب و خاک استفاده میشود تا با بهره گیری از خروجی های مدل ها و استفاده از بهترین شیوه های مدیریت خاک (BMPs) اهداف توسعه پایدار محقق گردد. دراین تحقیق حوزه آبخیز امامزاده عبدالله باغملک واقع در 40 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان باغملک مورد مطالعه قرار گرفت. این منطقه بر روی نقشه در طول جغرافیایی ً10 َ5 50 درجه سانتی گراد تا ً35 َ13 50 درجه سانتی گراد و عرض جغرافیایی ً30 َ21 31 درجه سانتی گراد تا ً25 َ30 31 درجه سانتی گراد واقع شده است. همچنین جهت شبیه سازی زیر حوضه ها تحت عنوان هیل اسلوپ در قالب Watershed از مدل ریاضی WEEP استفاده شد. مدل WEEP در سال 1985 توسط دپارتمان کشاورزی آمریکا توسعه و به منظور افزایش تکنولوژی حفاظت آب وخاک مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق، تهیه فایل ورودی مربوط به اقلیم مدل WEEP به کمک نرم افزار CLIGEN و برنامه BPCDG صورت گرفت. سپس فایل خاک، فایل توپوگرافی و فایل مدیریت و پوشش گیاهی (بکمک مدل های WEPS , EPIC) ایجاد شد در نهایت پروژه ها در قالب حوضه (Watershed) و در ارتباط با شبکه هیدروگرافی حوضه و بر روی خروجی ArcView در بالا و پایین دست و جناح چپ و راست کانال ها تعریف شد. نتایج حاصل از شبیه سازی و اجرای مدل نشان داد که متوسط هدر رفت در کل حوضه 22/54 تن در هکتار در سال می باشد که با متوسط مقادیر اندازه گیری شده درمنطقه اختلاف چندانی ندارد.

کلیدواژه ها:

حوزه آبخیز ، مدل های ریاضی ، شبیه سازی ، WEPP ، هیل اسلوپ