بررسی کارایی روش کرپیچ در برآورد زمان تمرکز سیلاب (مطالعه موردی: حوزه آبخیززکرج)

پارامترهای زمانی ازجمله پارامترهایی هستند که د راکثر مدلهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی از انها استفاده می گردد. متداول ترین پارامتر زمانی مورد استفاده درهیدرولوژی زمان تمرک می باشد. زمان تمرکز مدت زمانی است که طول می کشد تا آب از دورترین نقطه هیدرولوژیکی حوضه به خروجی یا نقطه مورد نظر حوضه برسد. زمان تمرکز درطراحی سرریزها، براورد حجم سیلاب ، تهیه و هیدروگراف سیل، و بسیاری ازآنالیزهای هیدرولوژیکی دیگر مورد نیاز میباشد. تا به حال روش های تجربی متعددی برای براورد زمان تمرکز ارائه گردیده است. اما یکی از پر کاربردترین این روشها که به طورگسترده در مطالعات هیدرولوژیکی، جهت برآورد دبی اوج سیلاب مورد استفاده قرار می گیرد، روش کرپیچ، است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی کارایی روش مذکور در برآورد زمان تمرکز، درحوزه آبخیز کرج (منطقه شهرستانک) می باشد. در این تحقیق ، با استفاده از روش صحرایی مبتنی بر اندازه گیری زمان پیمایش آب با استفاده از محلولنمک، زمان تمرکز واقعی بازه های مورد مطالعه برآورد گردید، سپس به کمک روش تجربی کرپیچ، میزانزمان تمرکز بازه هایمذکورمحاسبه شد. جهت ارزیابی کارایی روش کرپیچ درصد اختلاف مقادیر براورد شده به روش صحرایی و مقادیر برآورد شده به کمک روش کرپیچ، محاسبه گردید. نتایج حاصله حاکی ازاین رود که روش کرپیچ، در شیب های کمتر از 3 درصدجواب مناسبی ارائه نمینماید، اما در شیب های بین 3 تا 7 درصد نتایج خوبی را ارائه می دهد. این در حالی استکهدر شیب های بیش از 7 درصد (مناطق کوهستانی و پر شیب) معادله کرپیچ از درصدخطای بسیار بالایی برخوردار است و کاربرد آن در طرح ها، منجر به بروز خطاهای فاحشی در میزان دبی اوج برآورد سیلاب می گردد.

کلیدواژه ها:

زمان تمرکز ، زمان پیمایش ، کرپیچ ، حوزه آبخیز شهرستانک