تحلیل توسعه پایدار از دیدگاه آبخیزداری : امکانات و راه کارها

در فرآیند توسعه پایدار، فقر زدایی و عدالت اجتمایی،امنیت غذایی و تغذیه،اقتصاد پویا و توسعه منابع انسانی شاخص های توسعه محسوب می شوند . محقق شدن اهداف توسعه پایدار صرف نظر از متفاوت بودن تقدم و تاخر اولویت های در ج وامع مختلف، مستلزم اعمال مجموعه سیاست ها، مدیریت ها و اجرای برنامه هایی است که منجر ومنتهی به فقر زدایی و تحقق عدالت اجتمایی با توجه به محدودیت های طبیعی و با بکارگیری ویژگی های اقتصادی با حضور ومشارکت مردم در تصمیم گیری ها شود . افزون بر این، در توسعه پاید ار محوریت با بهربرداری فراگیراز محیط زیست به ویژه منابع طبیعی تجدید شونده به نحوی است که منابع و امکانات مرتبط به آنها برای نسل های آتی نیز حفظ شده و قابل بهره بردای باشد . از سوی دیگر،در آبخیزداری ا ( مدیریت حوزه آبخیز ) نیز صرف نظر از تعاریف متعدد ارائه شده، تاکید ویژه بر سازماندهی و برنامه ریزی برای بهره برداری فراگیر یا غیر انتزاعی از کلیه منابع طبیعی موجود در حوزه های آبخیز بدون وارد شدن آسیب به موجودیت و تخریب کیفیت منابع پایه یعنی منابع خاک و آب است . به عبارت دیگر،نگرش جامع و نظام یافته برای بهره برداری چ ند منظوره از منابع طبیعی تجدید شونده با تاکید بر تولید پایدار کالا و ارائه خدمات در تعامل کامل با توانهای طبیعی و در سازگاری با نظرات و نیازهای آبخیز نشینان در بالا دست و پایین دست حوزه های آبخیز، هدف اصلی در آبخیزداری است . وجود اشتراک در اهداف توسعه پاید ار و آبخیزداری از یکسو و نتایج وتجربیات بدست آمده از اجرای طرحها و برنامه های آبخیزداری در داخل وخارج از ایران از سوی دیگر، پایه واساس انجام پژوهش تحلیلی حاضردر زمینه اصول و مفاهیم آبخیزداری در مقایسه تطبیقی با اصول و مفاهیم توسعه پایدار بوده است . نتایج بدست آمده مبیین این است که حمایت، حفاظت و احیای کلیه منابع طبیعی بالفعل و بالقوه برای بهره برداری سودمند از آنها در طرح ها و برنامه های آبخیزداری در صورت فراهم شدن امکان استمرار بهره برداری اقتصادی و حفظ و بهبود شرایط زیست مناسب برای نسل های حاضر و آینده نه تنها در راستای تحقق اهداف آبخیزداری، بلکه در راستای تحقق اهداف تو سعه پایدار در مقیاس پهنه های تحت پوشش وجوامع دارای ارتباطات اقتصادی و زیستی مستقیم با آنها میسراست . افزون بر این، ضرورت دارد برای همگرایی، همخوانی و همسویی مناسب برنامه های آبخیزداری و پیآ مدهای مرتبط و فراهم شدن امکانات ناشی از آنها در پهنه آبخیز های تحت تیمار با اصول، مفاهیم و اهداف توسعه پایدار از جامیعت دادن به اهداف و چند منظوره نمودن و تلفیق برنامه های آبخیزداری به عنوان راه کارهای کاربردی استفاده شود .

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، توسعه پایدار ، مشارکت مردم ، منابع خاک و آب ، محیط زیست ، منابع طبیعی ، بهره برداری اقتصادی