نظارت و ارزیابی روند تغییر کاربری اراضی حوزه آبخیز فخرآباد مهریز یزد با استفاده از سنجش از دور

تغییر کاربری اراضی یکی از عوامل مهم در تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش حوزه و انهدام تنوع زیستی است. بنابراین می توان با اطلاع از روند تغییر کاربری اراضی در راستای هدایت اکوسیستم به سمت تعادل قدم برداشت. یکی از مبانی مدیریت منابع طبیعی، اطلاعات مربوط به نقشه های تغییر کاربری اراضی است. تحقیق حاضر به منظور تعیین روش بهینه تهیه نقشه کاربری اراضی در دوره های مختلف و همچنین بررسی روند تغییرات کاربری اراضی حوزه آبخیز مورد مطالعه با استفاده از سنجش از دور و gis انجام شده است. بر این اساس از تصاویر ماهواره لندست سنجده som, svm و +ETM سال 2002 و لندست 8 سال 2014 نقشه های کاربری اراضی بر اساس روش های طبقه بندی SOM, SVM و MPL تهیه شدند. سپس دقت هر سه روش بر اساس داده های زمینی سال 2014 ارزیابی افزایش دقت مدل هاف بهینه سازی پارامترهای آنها از روش آماری تاگوچی صورت پذیرفت. ضریب کاپا بعد از بهینه سازی به ترتیب 0/94، 0/79 و 0/87 محاسبه شد. لذا نتایج تحقیق نشاندهنده کارایی بالاتر روش SVM بهینه شده در طبقه بندی نظارت شده تصاویر می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده روند تغییرات کاربری مورد بررسی قرار گرفت. به طوریکه این روند در برخی کاربری ها مانند باغی و مسکونی بارزتر می باشد. سطح کاربری باغی طی دوره 21 ساله در حوزه مورد مطالعه حدود 51 درصد کاهش و کاربری مسکونی در همین دوره حدود 56 درصد افزایش داشته است. در نهایت با توجه به اینکه بیشتر تغییرات مربوط به تغییر باغات به کاربری مسکونی می باشد، لذا با توجه به شرایط خاص این حوزه که در محدوده اقلیمی خشک و فراخشک واقع شده لزوم تمرکز فعالیت های مدیریت و اصلاح اراضی بر روی این نوع کاربری ها احساس می شود.

کلیدواژه ها:

تغییر کاربری اراضی ، روش ماشین بردار ، طبقه بندی ، مدیریت جامع ، فخرآباد