نگرش اجمالی بر وضع موجود،چالش ها و رویکردهای زهکشی در ایران

تأمین مواد غذایی، دغدغه مهم و همیشگی انسان در طول تاریخ بوده است. دغدغه ای که با استفاده از منابع طبیعی موجب آلودگی های زیست محیطی از یک سو و رشد پیشرفت علم و دانش در جهت شناخت بیشتر انسان از محیط اطراف خود بمنظور بهره برداری معقول از مواهب طبیعی، پیدایش و قانون مند شدن روابط اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی از دیگر سو شده است . در قرن اخیر رشد سریع جمعیت سبب گردید تا انسا ن ها در جهت تأمین نیازهای خود تغییرات اساسی را در عرصه های زندگی پذیرا شوند و با فکر و تلاش بیشتر در جهت ایجاد تعادل با محیطی که در آن زندگی می کنند ، برآیند. فی الواقع افزایش نیازهای بشری در اثر رشد جمعیت سبب گردید تا طرح های توسعه بهره برداری از منابع طبیعی به مورد اجرا گذارده شوند . در ادامه این روند با توجه به استفاده بی رویه از منابع ، تخریب ها و مسائل و مشکلات ناشی از اجرای طر ح های توسعه که موجب خطرات زیست محیطی گردید ، بحث توسعه پایدار مطرح شد . توسعه ایکه بدون کاهش توانائی نسل های آتی در برآوردن نیازهایشان ، نیازهای نسل کنونی را تأمین کند تا انسان بتواند در تعادلی پایدار با طبیعت زندگی نماید . نگرش اخیر در تأمین نیازها ، سبب گردید تا علاوه بر ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ملاحظات زیست محیطی در طرح های توسعه مورد توجه و تأکید بیشتری واقع گردند . در طرح های توسعه منابع آب نیز که زیربنای توسعه کشاورزی محسوب می شود ، الزام به ملحوظ نمودن ملاحظات زیست محیطی در طرح ها جنبه عام و بین المل لی یافته و در سطح ملی نیز در برنامه سوم و چهارم توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور با تأکید براین موضوع ، اهداف آرمانی طرح های توسعه آب به شرح زیر تبیین گردیده است : از آنجائیکه هدف از اجرای طرح های توسعه منابع آب ، ایجاد زیربناهای توسعه کشاورزی از طریق تأمین ، اتنقال، توزیع، اصلاح و بهبود سیست م های آبیاری و زهکشی ، توام با بهبود مشخصات خاک برای افزایش تولید محصول و ازدیاد درآمد می باشد ، لذا توجه به اثرات ناخواسته زیست محیطی اجرای این نوع طرح ها و کاهش اثرات تخریبی آنها در روند توسعه پایدار مورد تأکید می باشد . این ت فکر تنها طرح های آتی را شامل نشده ، بلکه در مورد طرح های گذشته نیز می بایست اعمال گردد ، زیرا که اراضی بسیاری در اثر اجرای طرح های توسعه منابع آب ، بهره برداری و نگهداری نامناسب از آنها ، ماندابی و شور شده اند یا مشکلات دیگری برای آنها پیش آمده است.