زهکشی کنترل شده؛ راهکاری مناسب از دیدگاه محیط زیست بمنظور بهبود کارآیی آبیاری وافزایش بهره وری مصرف آب

سال انتشار: 1387
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,151

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

WDEE05_006

تاریخ نمایه سازی: 29 اردیبهشت 1390

چکیده مقاله:

امروزه چنین پنداشته می شود که نگرش جامع به مدیریت آب و خاک و افزایش کارآیی مصرف آب،می توانند گام هایی مهم در تأمین امنیت غذایی بحساب آیند. گفته می شود که تا سال 2030 ، برای تأمین غذا در کشورهای در حال توسعه، مقدار تولید اراضی فاریاب باید 80 درصد افزایش یابدFresco,2002 افزایشی با افزودن 80 درصدی منابع آب و کاربرد رو شهای اصلاح ژنتیک دراین فرصت کوتاه باقی مانده چندان امکان پذیر بنظر نمی رسد. امروزه بیش از 70 در صد آب بازیافت شده جهان به مصرف کشاورزی می رسد. در آینده ای نزدیک، رقابتی سخت برای استفاده از آب بمنظور شرب، صنعت و محیط زیست از یک سو و کشاورزی، از سوی دیگر، در خواهد گرفت. بر اساس برآورد یونسکو، به طور میانگین و در سطح جهانی تنها 45 درصد از آبمصرفی کشاورزی به طور مؤثر توسط گیاه مورد استفاده قرار می گیرد ( 2003Voltman and Jansen تلاش های فراوانی که در چند دهه پیش در زمینه افزایش کارآیی مصرف آب صورت گرفته نیز نتوانسته است منجر به کاهشی چشمگیر در مصرف آب کشاورزی گردد. امید بر این است که زهکشی کنترل شده بتواند در نقاط مستعد، نقشی در افزایش کارایی مصرف و بهره وری آب داشته باشد.تا چندی پیش، هدف اصلی دست اندرکاران زهکشی، خارج کردن آب اضافی از زمین بود. بعبارت دیگر،بهبود بخشند، اثر بیشتری دارند. گذشت زمان، افزایش سطح اراضی فاریاب ومتناسب با آن افزایش سطح زمین های زهکشی شده، نمایان شدن آلودگی های زهاب و گرایش بیشتر مردم به سوی حفاظت محیط زیست موجب شد که نظر بسیاری از پیشروان دانش و دوست داران محیط زیست نسبت به زهکشی منفی شود. امریکائیان تصمیم گرفتند که تالاب های زهکشی شده قبلی را دوباره به حالت قبل در آورند. اتحادیه اروپا، استانداردهای خود در این زمینه را بازنگری کرد و سخت گیری های بیشتری را پیشه کرد. هرچند اینک، این نوشتار به این موضوع نمی پردازد که براستی زهکشی دوستدار یا مخرب محیط زیست است، ولی باید اعتراف کرد که هنوز افکار عمومی جهان به سود توسعه زهکشی زیرزمینی پیش نمی رود. از این رو، نگرشی جدید به رسالت زهکشی ضرورت یافته است. امروز دیگر، وظیفه اصلی زهکشی، تنها خروج آب اضافی نیست، بلکه رسالت اصلی آن به مدیریت سطح ایستابی تغییر یافته است. از این رو تعریف جدیدی برای زهکشی ارائه شده تا بتواند نظر دوستداران محیط زیست را به خود جلب کند. بر اساس ا ین تعریف، زهکش ی فرآیند خارج کردن آب سطح ی اضافی و مد یریت سفره آب ز یرزمین ی کم عمق از طر یق نگهداشت بموقع آب و دفع بموقع آ ن و مد یریت ک یفی ت آب برا ی رس یدن به منافع دلخواه اقتصادی و اجتماعی و حفظ محیط زیست است (بانک جهانی، 2005Abdel Daiem et alزهکشی کنترل شده یکی از روش هایی بود که می توانست چنین وظیفه ای را تحقق بخشد. به غیر از این روش، راه های دیگری نیز ابداع شد تا بتوان آنها را به عنوان روش های غیردوستدار محیط زیست تلقی نکرد. از میان این روش ها می توان به زهکشی زیستی 1، زهکشی خشک 2 و کاهش حجم زهاب با کشت متوالی گیاهان با مقاومت بیشتر به شوری 3 نام برد چنین پنداشته می شد که هر چه زهکش ها بتوانند آب اضافی و نمک بیشتری را خارج کنند و تهویه خاک را

نویسندگان

مجتبی اکرم

عضو هیئت اجرایی و مسئول گروه کار زهکشی کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران

فواد تاجیک

عضو هئیت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

سینا اکرم

کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اکرم، مجتبی و سینا اکرم. 1383. زهکشی کنترل شده، کورسویی ...
  • نگرشی بر مسائل و مشکلات مطالعات و اجرای زهکشی زیرزمینی ...
  • نوری، ح، ع. لیاقت، ح. فرداد، و م. چایی چی. ...
  • Abbott, C. L., P. Lawrence, G. R. Pearce, and S. ...
  • AbdelDaiem, S., J. Hoevenaars, P. P. Mollinga, W. Scheumann, R. ...
  • ASABE. 2006. Design, installation and operation of water table management ...
  • Bahceci, I., R. Cakir, A. S. Nacar, and P. Bahceci. ...
  • Borin, M., G. Bonaiti, and L. Giardini. 2001. Controlled drainage ...
  • British Colombia ministry of agriculture and drainage/S ubirrigation, drainage fact ...
  • British Columbia drainage factsheet. 2000. Benefit of drainage, B.C. Ministry ...
  • Drury, C.F., C.S. Tan, J.D. Gaynor, T.O. Oloya, and T.W. ...
  • Evans, R., Skaggs, W., and Gilliam, J. W., 1995. Controlled ...
  • Evans, R.O. and Fausey, N. R. 1999. Effects of inadequate ...
  • Gaynor, J. D. et al. 2001. Tillage, intercrop, and controlled ...
  • 6-Hornbuckle, J., E. W. Christen, J. E. Ayars, and R. ...
  • Parsons, J. E., R.W. Skaggs, and E.W. Doty. 1990. Simulation ...
  • Parsons, J. E. 1999. Simulation models for drainage water quality. ...
  • Skaggs, R.W. 1999. Water table management: Subirrigation and controlled drainage. ...
  • Soppe, R. W. O., J. E. Ayars, E. W. Christen, ...
  • Voltman, W. F. and H. C. Jansen. 2003. Controlled drainage ...
  • Wahba, M. A. S., M. A. El-Ganainy, and M. H. ...
  • World Bank. 2005. Investing in contro]led drainage: Innovation profile 5.2, ...
  • نمایش کامل مراجع