پایش خشکسالی هواشناسی بجنورد با شاخص SPI

خشکسالی از جمله قدیمی ترین و اصلی ترین بلایای طبیعی است که انسان ها از دیرباز با آن آشنا بوده اند. در واقع میزان خشکسالی مقایسه نسبی بین میزان بارندگی هر منطقه در آن سال با میانگین بارندگی در سال های گذشته می باشد. خشکسالی هواشناسی یا آب و هوایی ناشی از کمبود بارندگی می باشد که در صورت تداوم منجر به خشکسالی هیدرولوژی و کشاورزی می گردد. بارش عمده ترین پارامتری است که در تعریف خشکسالی به کار رفته است، یعنی خشکسالی و ترسالی در مقایسه با کمتر یا بیشتر بودن ریزش های جوی از میانگین بارندگی یک منطقه سنجیده می شود. در این تحیقق، به منظور بررسی پایش خشکسالی از شاخص خشکسالی SPI سالانه استفاده شده است. به این منظور پس از اخذ آمار و اطلاعات ایستگاه سینوپتیک شهر بجنورد و با استفاده از برنامه نویسی Excel آمار بارندگی سالانه در طول دوره آماری 38 ساله ( 2014-1977 ) مورد استفاده قرار گرفت؛ و با توجه به مقادیر SPI سالانه در طول دوره آماری، وضعیت خشکسالی هر سال مشخص گردید. آنگاه جدول فراوانی وقوع خشکسالی تهیه شد. بررسی ها نشان می دهد که به طور کلی بیشترینفراوانی وضعیت رطوبتی (دوره سالانه) در محدوده نزدیک به نرمال و نسبتا مرطوب می باشد.در 26 سال از 38 سال مورد بررسی شهر بجنورد در وضعیت نزدیک به نرمال ( 68 درصد)، 4 سال در وضعیت نسبتا مرطوب ( 11 درصد)، و همچنین 4 سال در وضعیت خشکسالی شدید (10%)، که شدیدترین خشکسالی با مقدار SPI؛ (1.85-) در سال 1983 رخداده است. و فقط در سال 2013 در وضعیت نسبتا خشک ( 3 درصد) قرار داشته است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص SPI ، بجنورد