تاثیر میزان بارش و منابع آبی در شکل گیری استقرارهای دوره تاریخی مازندران

آب یکی از عناصر طبیعی است که با ماهیت تغییرناپذیر خود در هرجایی که جاری می شود، بیشترین نقش را در شکل گیری جوامع انسانی ایفا کرده است. این عنصر نه تنها توانایی بی نظیری در برانگیختن خلاقیت فرهنگی انسان دارد، بلکه دسترسی مطمئن به آن در دنیای امروزه نیز، شرط اولیه و اساسی توسعه سیاسی اقتصادی اوست. براساس نظریه هیدرولیک «آبیاری زمین های قابل کشت، یکی از عوامل اصلی پیدایش سکونتگاه ها بوده است». این وضعیت در ایران نیز کمابیش بدین منوال بوده و در این ارتباط نیز گفته می شود «اولین سکونتگاه ها در ایران در جاهایی شکل می گیرند که از آب و خاک نسبتاً مطلوبی برخوردار باشند. کلمه آبادی ( در مفهوم روستا که اولین سکونتگاه جمعی انسانی به شمار می آید) نیز به مفهوم جایی است که آب و گیاه دارد. چون این دو از عناصر محیط طبیعی محسوب می شوند و تأثیر زیادی بر سکونتگاه های انسانی دارند، تا حدی که می توان گفت؛ محیط طبیعی حتی بر شکل الگوی کالبدی سکونتگاه ها نیز تأثیر گذارده و در اکثر مناطق کشور سبب شکل گیری سکونتگاه های مجتمع شده است». این مقاله بر آن است تا نقش آب و میزان بارش در شکل گیری استقرارهای دوران تاریخی مازندران را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم، 648 محوطه دوره تاریخی منطقه که مواد و جامعه آماری ما را در این تحقیق تشکیل می دهند با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و در قالب نظام اطلاعات جغرافیایی با استفاده از نرم افزار GIS ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

بارش ، آب ، محوطه های باستانی ، مازندران ، GIS