کاربرد GIS در بررسی و تجزیه و تحلیل اثر فرسایش در امر آبخیزداری

رشد روزافزون جمعیت در جهان از جمله در کشورهای در حال توسعه بر عامل آب و خاک به عنوان مهمترین منابع طبیعی در عرصه های آبخیز کشور بیشترن آسیب را رسانده است. عدم برنامه ریزی صحیح و انجام اقدامات نامناسب براساس معیارهای فنی، بطور قطع، تخریب حوزه های آبخیز و نابودی منابع تجدید شونده را به همراه داشته و خسارت جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. لذا مطالعه این پدیده برای مدیریت هرچه بهتر منابع طبیعی امری ضروری است. در مقاله حاضر سعی گردیده با بررسی اصول و مفاهیم آبخیزداری مدیریت آبخیزداری، به تحلیل این مبحث مهم به ویژه با چالش ها و مسائل موجود در کشور اقدام گردد. بررسی عوامل خطر فرسایش و ارائه راهکارهای مدیریتی با توجه به روند فزاینده فرسایش خاک و مساحت وسیع اراضی و گاهی صعب العبور بودن مناطق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) امری مهم به نظر می رسد. بکارگیری GIS علاوه بر سودآوری می تواند باعث تسریع در روند برنامه ریزی در تشخیص موارد بحرانی و غیره گردد سیستم های اطلاعات جغرافیایی یکی از ابزارهای مهم در تحلیل های جغرافیایی می باشد. منظور از ارزیابی این است که زمین را به مناطقی که از نظر خطرات فرسایش مشابه باشند تقسیم کنند. در ضمن با استفاده از نرم افزار GIS می توان عامل فرسایش را بصورت کیفی در منطقه مورد مطالعه در محیط GIS مورد بررسی و تحلیل قرار داد که این کار در تعیین نوع اقدامات اجرایی پیشنهادی در حوزه، نحوه مدیریت در زیرحوزه ها و در برنامه ریزی های شهری و روستایی، اولویت بندی حساسیت یا شدت فرسیاش در یک منطقه و از این طریق اولویت اجرای طرح های حفاظتی برای کنترل فرسایش در مناطق مختلف گامهای موثری برداشت. برای رسیدن به این هدف، از روش توصیفی و منابع اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. در نهایت به این نتیجه می رسیم که GIS ما را در دستیابی و استخراج اطلاعات بنیادین و تلفیق لایه های مطالعاتی جهت مدیریت منابع زیرزمینی و توسعه پایدار توانمند می سازد.

کلیدواژه ها:

، GIS ، تجزنه و تحلیل ، فرسانش ، آبخیزداری