لزوم بهینه سازی تحویل آب در شبکه آبیاری طرح تجهیز و نوسازی اراضی با توجه به چالشهای مصرف درسالهای اخیر

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 431

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

WREC01_128

تاریخ نمایه سازی: 5 آبان 1397

چکیده مقاله:

یکی از مهم ترین اهداف طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری که به منظور توسعه و بهبود وضعیت زیربنایی واحد مزرعه در استان های شمالی کشور اجرا شده، ارتقاء بهره وری نظام تحویل آب کشاورزی است . اجرای طرح تجهیز و نوسازی در اراضی شالی زاری، با تحول در زیرساختهای مدیریت مزرعه، سیستم سنتی آبیاری را به مدیریت تحویل آب مبتنی بر استفاده از کانال های آبیاری و زهکشی تغییر می دهد . با گذشت سال های متمادی از آغاز عملیات اجرایی این طرح، اغلب مطالعات قبلی مبنای کیفی داشته و علی رغم اشاره به وجود مشکلات اساسی در سیستم آبیاری آن، عمدتا تحلیل ها بر پایه ی میزان رضایت مندی کشاورزان و یا قضاوت های تجربی کارشناسان بخش های مختلف این پروژه بوده است و کمتر تحلیلی کمی مبتنی بر شاخص های کلیدی عملکرد، مانند شاخصهای کفایت، راندمان،عدالت و پایداری تحویل آب انجام شده است تا اطمینان از تحویل آب زراعی در موعد مقرر، به مقدار مورد نیاز و برای مدت زمان مورد نیاز را نشان دهد و معیارهایی مانند اعتمادپذیری، یکنواختی، به هنگام بودن و قابل پیش بینی بودن تحویل آب که از سوی پژوهشگران مختلف برای ارزیابی آن ارایه شده، در این طرح تاکنون محاسبه نشده است تا بتوان به این وسیله اثربخشی سیستم را محاسبه کرد و امکان برنامه ریزی، باز طراحی و اجرای اقدامات اصلاحی را مهیا نمود . به طور کلی شاخص های پایداری تحویل آب در مقایسه با استانداردهای تعریف شده حتی با پوشش بتنی کانال های آبیاری نیز با چالش های اساسی مواجه اند . از یک سو ساختار سنتی، تجربی و غیر تخصصی مدیریت حاکم بر تحویل آب به اراضی تجهیز و نوسازی شده، زمان بندی مناسبی برای استفاده از آب تامین شده در طول فصل کشت ندارد و از سوی دیگر ارتقای ساختار سازهای سیستم موجود تحویل آب، نیازمند اصلاح وضعیت آبگیری، استفاده از سازههای کنترل جریان در کانال و تعریف برنامه تحویل آب بر اساس نیاز آبیاری کرت ها است . در این پژوهش مروری بر بهینه سازی تحویل آب و طرح تجهیز اراضی شده است و برای اراضی مختلف در مکان های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

تجهیز و نوسازی اراضی ، آبیاری ، مدیریت مزرعه

نویسندگان

آتنا گنجعلی

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و طبیعی منابع

محسن مسعودیان

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و طبیعی منابع

بابک مومنی

استادیار، کشاورزی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۱۹۳۹۵-۳۶۹۷ تهران