رتبه بندی بهینه طرح های توسعه منابع آب با استفاده از مدلهای تصمیم گیری چند معیاره

طرح های سد سازی اغلب پیچیده هستند و در مطالعه اینگونه طرح ها گزینه های متنوعی مد نظر قرار می گیرند. برای بررسی و مقایسه این گزینه ها علاوه بر معیارهای اقتصادی، معیارهای دیگری از قبیل معیارهای اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و فنی بایستی مورد ملاحظه قرار گیرند. در روش های مرسوم اولویت بندی گزینه ها مثل برنامه ریزی آرمانی و برنامه ریزی سازشی، تعریف دقیق معیارها در یک شکل کلی مورد نیاز است، در حالیکه بعضی از این معیارها کمتر قابل تعریف دقیق هستند. بنابراین، اینگونه روش ها در اولویت بندی این طرح ها نمی توانند بطور موثر مورد استفاده قرا رگیرند. برای حل این مشکل، روشهای متفاوتی ارائه شده اند که هر یک دارای مزایا و معایبی می باشند. از بین این روشها، ELECTRE III یکی از قویترین و موثرترین روشهای برنامه ریزی چند معیاره می باشد که بوسیله بسیاری از محققین بعنوان یک روش کارا شناخته شده است. در این روش که نسخه جدیدی از روش های قدیمی ELECTRE III می باشد معیارهای کمی و کیفی با استفاده از منطق فاری می توانند مورد استفاده قرار گیرند.دو مفهوم سازگاری و ناسازگاری برای اولویت بندی گزینه ها در این روش مورد استفاده قرار می گیرند. این دو مفهوم به صورت توابع فازی تعریف می شوند و با استفاده از آنها معیارهای کیفی در مدل برنامه ریزی وارد می شوند. بعنوان مطالعه موردی، روش ELECTRE III در مورد یکی از طرح های سد سازی چند منظور با اهداف انتقال آب بین حوضه ای و تولید انرژی بکار گرفته شده که در آن 48 گزینه بر مبنای 12 معیار تعریف شده است. با استفاده از تحلیل حساسیت، اثرات تغییرات پارامترها در اولویت بندی گزینه ها بررسی گردید. نتایج بررسی ها نشانگر تثبیت اولویت برخی از گزینه ها در دامنه ای از تغییرات پارامترها بود.

کلیدواژه ها:

رتبه بندی بهینه ، منابع آب ، مدل های تصمیم گیری ، معیارهای اولویت بندی ، تحلیل حساسیت