تحلیل اشوب پذیری سری زمانی با استفاده از ترسیم فضای فاز و روش بعد همبستگی مطالعه موردی بارش ماهانه در دریاچه ارومیه

مطالعات اخیر حاکی از آن است که به کارگیری نظریه آشوب با توجه به ماهیت ناپایدار غیرپریودیک قطعی و غیرخطی آن کمک شایانی به شناسایی و تحلیل پدیده های غیرخطی پویا می کند هدف از این تحقیق مطالعه سری زمانی بارش در دریاچه ارومیه در طول دوره آماری 40 ساله اخیر با استفاده از مفاهیم نظریه آشوب و ترسیم فضای فاز و روش بعد همبستگی می باشد بدین منظور پس از محاسبه زمان تاخیر با استفاده از روش میانگین اطلاعات متقابل و بعد محاط با استفاده از الگوریتم نزدیک ترین همسایگی کاذب فضای فاز ترسیم گردیده است نمودارهای فضای فاز نشان دهنده تکامل یک گروه زمانی می باشند در ادامه با سافتاده از الگوریتم دقیق گراسبرگر - پروکاشیا بعد همبستگی سری زمانی مورد مطالعه محاسبه گردیده است مقدار صحیح این کمیت حاکی از رفتار اشوبناک سری زمانی بارش در دریاچه ارومیه می باشد. بنابراین رفتار سیستم غیرتصادفی است و به عبارتی جزو فرایندهای استوکاستیکی و نویز دار مطرح نمی شود.

کلیدواژه ها:

نظریه آشوب ، بعد همبستگی ، فضای فاز ، قابلیت پیش بینی ، بارش ، دریاچه ارومیه