بررسی روابط آماری ویژگی های مرفولوژیک حوضه های آبخیز مناطق نیمه خشک به منظور استفاده در مدل های هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز بار نیشابور)

با توجه به شکنندگی و حساسیت بالای اکوسیستم ها در مناطق خشک و نیمه خشک، وقوع پدیده سیلاب و خسارات ناشی از آن اجتناب ناپذیر بوده و پیش بینی و مدل سازی آن ضروری است. روابط پیش فرض هندسیدر اکثر مدل های هیدرولوژیک مبتنی بر اندازه گیری های صحرایی در حوضه های آبخیز آمریکا می باشد که باعث ایجاد عدم قطعیت در نتایج مدل می گردد. هدف از این تحقیق تعیین روابط آماری منطقه ای بین عرض و عمق کانال با سطح حوضه آبخیز بالادست جهت استفاده در مدل Kineros2 ، و عرض و عمق کانال با دیگر خصوصیات حوضه نظیر محیط و مساحت در حوضه آبخیز بار در نیشابور می باشد. در این مطالعه ویژگی های مرفولوژیک حوضه و کانال های اصلی در کل حوضه، در زیرحوضه های شامل سازند زمین شناسی لار، در زیرحوضه های مشتمل بر اراضی مارنی پایین دست و اراضی غیرباغی با استفاده از رگرسیون ها و معادلات خطی و غیرخطی بررسی و ارزیابی شد. نتایج همبستگی پارامترهای فیزیکی با عرض و عمق آبراهه و تحلیل رگرسیون غیرخطی و تجزیه واریانس بین عمق و عرض آبراهه با سطح بالادست (به ترتیب R2=0/58 و R2=0/14)، سازند لار در بالادست، اراضی مارنی پایین دست و اراضی غیرباغی، تاثیرپذیری بیشتر عمق آبراهه را نسبت به عرض از سطح بالادست نشان داد. تحلیل رگرسیون خطی گام به گام نیز همبستگی بالای عمق آبراهه نسبت به عرض را با پارامترهای فیزیکی حوضه نشان داد (به ترتیب R2=0/58 و R2=0/77). معادلات بدست آمده از این مطالعه می توانند جایگزین معادلات پیش فرض موجود در مدل Kineros2 شده و شبیه سازی های هیدرولوژیک براساس این معادلات انجام شود.

کلیدواژه ها:

روابط منطقه ای آماری ، حوضه آبخیز ، نیمه خشک ، تحلیل رگرسیون ، عرض و عمق کانال